Di tích có tên gọi là Miếu Giáp Tam, vì miếu được xây dựng ở địa phận Giáp Tam, thôn Lạc Thiện. Nhân dân lấy tên giáp đặt cho miếu. Tên gọi này không thay đổi qua các thời kỳ lịch sử. Hiện miếu thuộc địa phận xóm 8 xã Quang Thiện, huyện Kim, tỉnh Ninh Bình.

Căn cứ theo lời kể của các cụ cao niên trong làng thì ngay sau khi ấp Lạc Thiện được thành lập, cụ chiêu mộ Vũ Khắc Minh đã cắm đất lấy hướng ở Giáp Tam xây dựng miếu thờ quan Bản thổ của ấp. Sắc phong cổ nhất trong miếu sắc có niên đại Duy Tân thứ 3 (năm 1909), vì thế miếu phải có trước thời gian đó. Các công trình kiến trúc hiện tại được xây dựng lại dưới thời nhà Nguyễn. Năm Bảo Đại thứ 17 (1941) trùng tu tòa Bái đường. Trải qua nhiều biến động của xã hội, sự khắc nghiệt của thời tiết, làm di tích bị xuống cấp, được nhân dân tu sửa. Năm 1999 tu sửa bộ mái, đảo ngói tòa Tiền đường; Năm 2012, khôi phục nhà tổ thờ tổ tiên chín dòng họ đầu tiên đến khai khẩn lập cư ở Giáp Tam thôn Lạc Thiện.

Miếu Giáp Tam là nơi thờ cúng, tưởng niệm thần Bản thổ thôn Lạc Thiện và đức Triệu Việt Vương. Di tích cũng là nơi thờ cúng, tưởng niệm vị tổ của 9 dòng họ đầu tiên (Trịnh, Phạm, Đỗ, Trần, Nguyễn, Đoàn, Ngô, Phan, Vũ) đến khai hoang lấn biển, lập nên Giáp Tam, ấp Lạc Thiện (nay là xóm 8, xã Quang Thiện).

Trong kháng chiến chống Pháp: miếu là trụ sở tạm thời của Uỷ ban Hành chính kháng chiến xã Quang Trung (xã Quang Thiện ngày nay), là nơi tập kết của bộ đội chủ lực và du kích địa phương, đảm bảo bí mật cho cán bộ, bộ đội đi về hoạt động trong vùng địch hậu, là nơi cất giấu tài liệu phục vụ cách mạng. Trong kháng chiến chống đế quốc Mỹ, Miếu Giáp Tam là nơi làm việc của Ban chỉ huy quân sự huyện Kim Sơn, nơi sơ tán của Huyện ủy Kim Sơn từ năm 1965-1973. Đồng thời làm kho lương thực của HTX Nông nghiệp Quyết Thắng, sân Miếu được dùng làm sân kho của hợp tác xã.

Miếu Giáp Tam được xây dựng theo kiểu chữ đinh (丁), gồm hai toà: Bái đường và Hậu cung. Trải qua hàng trăm năm xây dựng và tu bổ, di tích còn giữ được kiến trúc gốc (thời Nguyễn) bằng gỗ và xây cuốn vòm bằng vôi mật, với hai tầng mái (cổ đẳng), mang phong cách kiến trúc của những ngôi đình làng truyền thống ven biển Bắc Bộ. Bên cạnh đó, di tích còn lưu giữ được nhiều hiện vật, đồ thờ tự quý như sắc phong thời nhà Nguyễn (năm 1909, năm 1924), mũ thờ, bài vị, bát hương, nhang án…

Hàng năm, tại di tích diễn ra các hoạt động văn hóa, lễ hội chính như sau (tính theo âm lịch): Lễ kỵ Đức Triệu Việt Vương (ngày 14 tháng 8); Lễ Thượng nguyên (ngày 15 tháng Giêng); Tiết hạ (ngày 15 tháng 4)-Lễ cúng đầu mùa hạ, cầu mong các Thần phù trợ cho vụ mùa tới được bội thu; Lễ cúng hậu (ngày 4 tháng 12)- là ngày làm nghi thức tế các bậc tiên hiền của bản giáp.

Miếu Giáp Tam được UBND tỉnh Ninh Bình xếp hạng là Di tích lịch sử văn hoá năm 2013.