1. Vị trí địa lý:

- Lai Thành thành lập tháng 02 năm 1829 năm Minh Mạng thứ 10, ngày đầu khẩn hoang hình thành tổng Lai Thành gồm 03 ấp Tuy Lai, Hoài Lai và Lai Thành thuộc huyện Kim Sơn.

- Diện tích tự nhiên là 1.045,5 ha.

- Đến nay xã có tổng số hộ là 3.685, số khẩu là 13.500 khẩu.

- Lai Thành là xã nằm ở phía Tây Nam của huyện Kim Sơn, cách Trung tâm huyện 5 km, cách Thành phố Ninh Bình 34 km.

- Vị trí tiếp giáp:

Phía Bắc giáp xã Yên Lộc, Phía Tây Bắc giáp xã Yên Lâm, Yên Mạc của huyện Yên Mô, Phía Đông giáp xã Định Hóa, phía Nam giáp xã Nga Điền của huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa.

2. Truyền thống, lịch sử:
Quê hương Lai Thành có cội nguồn lịch sử 188 năm. Xa xưa nơi đây là mảnh đất sình lầy. Tổ tiên ta đã đến khai hoang lập ấp xứ sở này, rồi đất lành chim đậu, các dòng họ, các cụm dân cư phát triển, tạo dựng và lập thành 01 Tổng. Đời này qua đời khác, các thế hệ cứ tiếp nối nhau, kiên cường chống giặc ngoại xâm bảo vệ Tổ quốc. Trải qua bao thử thách của thời gian, vượt lên từ giông ba bão tố: “Sáng chắn bão giông - Chiều ngăn nắng lửa”, vượt lên từ chế độ hà khắc của thực dân phong kiến, từ cực nhọc đói nghèo, cơm không đủ ăn, áo không đủ mặc, vẫn một lòng tiến lên, làm biến đổi và tạo nên một bức tranh toàn cảnh của xã Lai Thành hôm nay.
 Lai Thành là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng, nhân dân luôn tin tưởng một lòng đi theo Đảng và lời kêu gọi của Bác Hồ: “Không có gì quý hơn độ lập tự do”, trong 2 cuộc kháng chiến cứu nước vĩ đại của dân tộc. Xã luôn hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu với nhà nước với tinh thần thóc không thiếu một cân, quân không thiếu 1 người, đã có 133 liệt sỹ trong đó có 1 liệt sỹ thiếu niên 14 tuổi, 13 bà mẹ Việt Nam anh hùng. Trong sự nghiệp đổi mới xây dựng đất nước, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã nhanh chóng tiếp thu, chủ trương đường lối của Đảng, tập trung phát triển kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp nông thôn, xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, đời sống của nhân dân cơ bản được cải thiện và nâng lên. Có nhiều phong trào nổi bật, sự nghiệp giáo dục đào tạo của xã luôn được công nhận là đơn vị dẫn đầu của huyện Kim Sơn. Đã được tặng thưởng 5 huân chương lao động, 1 huân chương độc lập hạng 3, được chính phủ tặng cờ thi đua xuất sắc. Tính đến 2017, Đảng bộ 25 năm liên tục là Đảng bộ trong sạch vững mạnh, 7 năm liền là Đảng bộ trong trong sạch vững mạnh tiêu biểu; Chính quyền vững mạnh. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể hoạt động ngày càng đạt chất lượng cao.
 

Là xã có các tuyến giao thông quan trọng, đường quốc lộ 10 chạy qua trung tâm xã dài 3,3km; đường tỉnh lộ 480 trên 3km. Xã Lai Thành cũng là mảnh đất giàu truyền thống cách mạng. Ngày 14/9/2005 xã vinh dự được Chủ tịch nước tặng danh hiệu “Đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” thời kỳ chống Pháp. Ngày 06/01/2008, tổ chức lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Đảng bộ xã Lai Thành, một trong đảng bộ đầu tiên của huyện Kim Sơn.

 Lai Thành có 17 xóm, trong đó tỷ lệ dân số theo đạo Công giáo chiếm 29%. Đảng bộ xã đến nay có 362 đảng viên, sinh hoạt ở 23 Chi bộ, trong đó có 17 Chi bộ trực tiếp lãnh đạo 17 xóm, 4 Chi bộ giáo dục, 1 Chi bộ y tế, 1 Chi bộ Cơ quan xã. Đảng bộ đến nay có 02 đảng viên trên 65 năm tuổi đảng, 08 đồng chí 55 năm tuổi Đảng, 18 đồng chí 50 năm tuổi đảng, 32 đồng chí 45 năm tuổi Đảng, 28 đồng chí 40 năm tuổi đảng và 75 đồng chí 30 năm tuổi Đảng.

Nhân dân có truyền thống đoàn kết, năng động, sáng tạo, cần cù, chịu khó, luôn tin tưởng, ủng hộ, chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới”. Ngày 15/4/2017, xã Lai Thành vinh dự đón nhận danh hiệu xã “Đạt chuẩn nông thôn mới” năm 2016. Thật sự là một thập niên ghi đậm dấu ấn, những mốc son lịch sử của Đảng bộ và nhân dân Lai Thành để con cháu mai sau mãi mãi tự hào.

+ Di tích lịch sử - thắng cảnh:

- Đình làng Yên Lâm, xã Lai Thành được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh; nơi diễn ra Đại hội Đảng bộ huyện Kim Sơn lần thứ II.

- Hang Ngô, xóm 10, xã Lai Thành nơi diễn ra Đại hội Đảng bộ Huyện Kim Sơn lần thứ IX.

- Đình làng Hoài Lai, xã Lai Thành được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2011.

- Đình làng Lai Thành, xã Lai Thành được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh năm 2016.

- Nhà thờ họ Phạm Trọng Bảo, xóm 5, xã Lai Thành, được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp Tỉnh năm 2011.

+ Đặc sản Lai Thành:

- Rượu Lai Thành là một đặc sản tiêu biểu của địa phương. Làng nghề rượu Lai Thành được Ủy ban nhân dân tỉnh cấp bằng công nhận năm 2014.

3. Tiềm năng, thế mạnh:

Lai Thành giữ vị trí quan trọng trong việc phát triển giao thông của huyện đường quốc lộ 10 chạy qua trung tâm xã dài 3,3km; đường tỉnh lộ 480 trên 3km. tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế phát triển giao lưu với bên ngoài. Đặc biệt về quốc phòng, Lai Thành có vị trí chiến lược rất quan trọng, bởi vậy trong suốt thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Lai Thành trở thành một vị trí quan trọng trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.

Về điều kiện tự nhiên, đất phù sa tốt. Đây là loại phù sa có độ mùn cao, đất cát pha và đất thịt trung bình phì nhiêu, thích hợp với cây lúa và cói.

Với điều kiện tự nhiên đó, Lai Thành có điều kiện phát triển nền nông nghiệp trồng lúa, trồng cói. Đồng thời phát triển chăn nuôi như: Nuôi lợn, nuôi cá, nuôi vịt, nuôi trồng và thủy sản.

Với đặc điểm tự nhiên thuận lợi, thiên nhiên ưu đãi xã Lai Thành có sản phẩm đặc sản tiêu biểu của địa phương. Làng nghề rượu Lai Thành được Ủy ban nhân dân tỉnh cấp bằng công nhận năm 2014. Sản phẩm được nhiều người ưa chuộng bán rộng khắp trên thị trong và ngoài nước.

4. Kinh tế - xã hội:

* Sản xuất nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới

- Sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp:

+ Sản xuất nông nghiệp: Trong những năm qua sản xuất nông nghiệp được mùa, năng xuất lúa đạt 126 tạ/ ha đạt 100% kế hoạch. Tổng sản lượng đạt 4836,7 tấn, giá trị 1 ha đất nông nghiệp đạt 100,8 triệu đồng đạt chỉ tiêu kế hoạch.

+ Đàn gia súc, gia cầm được duy trì và phát triển, mô hình chăn nuôi gia trại cho hiệu quả cao, tổng đàn gia súc, gia cầm vượt chỉ tiêu, thịt lợn hơi xuất chồng đạt 230 tấn = 100% kế hoạch. Sản lượng cá nước ngọt đạt 75 tấn.

+ Công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp:

Phát động nhân dân đẩy mạnh sản xuất hàng tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề khai thác đá, như dệt chiếu, xe lõi, đan các loại hàng thủ công mỹ nghệ, đảm bảo việc làm ổn định cho người lao động, ngành nghề dịch vụ các loại được phát triển đa dạng như nghề mộc, xây dựng, vận tải. Trên địa bàn xã có 6 doanh nghiệp đang hoạt động với gần 100 lao động địa phương có việc làm ổn định: khai thác đá, nghề mộc, chiếu cói, hàng thủ công từ cây bèo, cây cói... Thu nhập bình quân từ 2,5 - 3 triệu/lao động/tháng; có trên 1.500 hộ sản xuất kinh doanh ngành nghề phi nông lâm nghiệp với trên 3.000 lao động tham gia hoạt động thường xuyên, hàng năm giá trị ước đạt 190 tỷ đồng.

Giá trị sản xuất, dịch vụ năm 2016 ước đạt 371,2 tỷ đồng, đạt  110% Nghị quyết HĐND giao. Bình quân thu nhập đầu người 30 triệu đồng/người/năm.

- Công tác xây dựng nông thôn mới: Xã Lai Thành đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới đạt xã chuẩn nông thôn mới 2016.

Tổng nguồn lực đã huy động trong 5 năm thực hiện xây dựng Nông thôn mới của xã là: 264.418 triệu đồng

Trong đó:

- Vốn ngân sách: 129.211 triệu đồng chiếm 48,87%.

- Vốn tín dụng: 36.129 triệu đồng chiếm 13,66%.

- Vốn doanh nghiệp đóng góp trực tiếp: 8.097 triệu đồng chiếm 3,06%.

- Vốn nhân dân tham gia là: 88.849 triệu đồng chiếm 33,6%.

Trong đó: Nhân dân tham gia đóng góp trực tiếp để làm đường giao thông, ngõ xóm, nhà văn hóa, làm thủy lợi nội đồng, dồn điền đổi thửa là: 16.343,55 triệu đồng, trên 13.000 ngày công và vật liệu đá cát; Hiến 7,35 ha đất làm thủy lợi nội đồng; Hiến 1450m2 đất để làm nhà văn hóa và đường dong xóm và chuyển đổi trên 2000m2 đất cho các xóm làm nhà văn hóa xóm. Đặc biệt đã động viên, huy động sự ủng hộ của con em quê hương đang công tác ở trong và ngoài tỉnh ủng hộ với số tiền gần 2,0 tỷ đồng cho địa phương, trong xây dựng nông thôn mới. Tiêu biểu gia đình ông Phan Ngọc Hạp tập đoàn Hải Châu ủng hộ gần 1 tỷ  đồng xây đài tưởng niệm liệt sỹ xã, gia đình cụ Nguyễn Văn Nhất ở xóm 17 ủng hộ gần 300 triệu đồng cho xóm xây dựng hoàn chỉnh nhà văn hóa xóm…

* Về xây dựng cơ bản:

Trên lĩnh vực xây dựng cơ bản đã tập trung nguồn lực đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi của địa phương để hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới và phục vụ cho nhiệm vụ văn hóa giáo dục, phát triển kinh tế - xã hội và phục vụ đời sống dân sinh đó là: Xây dựng trạm y tế ở địa điểm mới; Kè đường 19-5 và đổ bê tông đường chiều dài 3,8km; Xây dựng Trường Mầm non trung tâm và các phòng học khu vực trường Nam Biên, cải tạo nâng cấp tuyến đường Đồng Đắc Nam, đường Hướng Đạo Đông. Tổng kinh phí đầu tư cho xây dựng cơ bản trên 30 tỷ đồng.

Dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ban chấp hành Đảng bộ, sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của tỉnh, của huyện, cán bộ Đảng viên và nhân dân trong xã đã nêu cao truyền thống đoàn kết, ý trí tự lực, tự cường, cùng nhau nỗ lực phấn đấu khắc phục mọi khó khăn, hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu kinh tế xã hội đề ra hàng năm.

* Lĩnh vực văn hóa – xã hội:

- Về văn hóa: Tập trung chỉ đạo thực hiện tốt phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư", tuyên truyền vận động nhân dân tích cực tham gia xây dựng đời sống văn hóa mới, bài trừ, xóa bỏ các thủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, xây dựng thiết chế văn hóa, quy ước, hương ước. Thực hiện tốt các chỉ thị, nghị quyết, quy định về việc cưới, việc tang; thường xuyên tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống: Tỷ lệ thôn, xóm đạt danh hiệu làng văn hóa là 93,75%. Hộ gia đình đạt gia đình văn hóa là 81,8%.

Công tác văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ đến nay có 15/17 xóm được công nhận là Làng văn hóa cấp huyện, 02/17 xóm là khu dân cư tiên tiến, có 03 Đình làng và 01 họ được Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình công nhận là khu di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

- Về giáo dục: Đã quan tâm đầu tư xây mới, nâng cấp cơ sở vật chất trường học, mua sắm trang thiết bị bảo đảm cho nhiệm vụ dạy và học. Tuyên truyền vận động, huy động 100% trẻ em đến trường, không có học sinh bỏ học. Chất lượng phổ cập tiểu học, THCS đạt vững chắc. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục được học THPT, Trung tâm GDTX. Hằng năm đạt bình quân từ 94,5% trở lên. Chất lượng giáo dục của xã luôn đứng vào hàng đầu của huyện, bậc tiểu học đứng vào hàng đầu của tỉnh.

Tỷ lệ lao động qua đào tạo theo quy định đạt 43,68%.

- Về Y tế: Đầu tư xây mới Trạm Y tế, mua sắm trang thiết bị đảm bảo các điều kiện chăm sóc sức khỏe cho nhân dân, thực hiện tốt các chương trình Y tế cộng đồng. Động viên, khuyến khích người dân tích cực tham gia các loại hình bảo hiểm Y tế. Thực hiện tốt công tác đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Số người tham gia Bảo hiểm Y tế đạt tỷ lệ 71,26%. Năm 2016 xã đã đạt chuẩn quốc gia về Y tế xã giai đoạn 2011 - 2020. Tổng kinh phí thực hiện là: 5.299 triệu đồng.

- Về môi trường: Tích cực tuyên truyền, vận động, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức hành động cho các bộ Đảng viên và nhân dân về bảo vệ môi trường. Thực hiện sạch nhà, sạch đường xá, sông ngòi, sạch đồng ruộng. Tích cực tham gia các chương trình quốc gia về nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn, ứng phó với biến đổi khí hậu. Triển khai lắp đặt hệ thống nước sạch, tỷ lệ hộ dùng nước hợp vệ sinh đạt 96,68%. Trong đó hộ dùng nước sạch đạt 50%.

Đã thành lập tổ thu gom rác ở 13 xóm và thu gom tự xử lý tại gia đình là 3 xóm. Hằng tháng đã tổ chức tổng vệ sinh môi trường, có 5 nghĩa trang đã xây dựng quy chế quản lý. Công tác vệ sinh môi trường đảm bảo tốt.

- Công tác xóa đói giảm nghèo, thực hiện chính sách xã hội: Ủy ban nhân dân xã, Ban Xóa đói giảm nghèo luôn quan tâm chỉ đạo, tạo mọi điều kiện cho các hộ nông dân, các hộ thuộc diện hộ nghèo, phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo, làm giàu chính đáng, Triển khai thực hiện tốt chương trình giảm nghèo, các chính sách an sinh xã hội. Ban chỉ đạo Xóa đói giảm nghèo họp phân công các thành viên phụ trách các xóm, các tổ chức đoàn thể đứng ra tín chấp cho các hộ nghèo có vốn phát triển sản xuất. Tổng số vốn tín dụng là: 35.127 triệu đồng. Hằng năm tổ chức bình xét hộ nghèo đảm bảo công bằng, công khai, đúng đối tượng. Số hộ nghèo năm 2015 là 81 hộ = 2,99%. Năm 2016 là 57 hộ = 2,34% theo tiêu chí nghèo đa chiều, giảm 14,32% so với năm 2011.

- Về lĩnh vực an ninh trật tự xã hội: Tập trung chỉ đạo, đẩy mạnh phong trào "Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc gắn với xây dựng nông thôn mới. Củng cố mô hình an ninh thôn xóm tự quản, giáo dục động viên mọi người dân gương mẫu chấp hành tốt các chủ trương đường lối, chủ chương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Phát huy truyền thống đoàn kết, tinh thần tương thân, tương ái cùng tham gia bảo đảm an ninh trật tự ở nông thôn. Tỷ lệ xóm đạt chuẩn về an ninh trật tự là 100%. Hằng năm Công an xã được công nhận là đơn vị tiên tiến.

 
5. Về hệ thống chính trị:
 

DANH SÁCH

Ban Chấp hành Đảng ủy, lãnh đạo HĐND, lãnh đạo UBND xã Lai Thành

nhiệm kỳ 2020 - 2025