Bản đồ hành chính huyện Kim Sơn

Huyện Kim Sơn nằm ở phía Đông Nam tỉnh Ninh Bình, có diện tích đất tự nhiên là 213,27 km2, dân số 187.100 người. Phía Bắc giáp huyện Yên Khánh, huyện Yên Mô; phía Đông giáp huyện Nghĩa Hưng (Nam Định); phía Tây giáp huyện Nga Sơn (Thanh Hoá); phía Nam giáp biển Đông.
 
Kim Sơn có địa hình tương đối bằng phẳng, độ cao thấp dần ra phía biển, nghiêng theo hướng Bắc - Nam và Đông - Tây, độ cao trung bình so với mực nước biển khoảng 0,9 - 1,2m. Diện tích đất đai của huyện Kim Sơn được chia làm hai vùng rõ rệt, đó là vùng đồng bằng và vùng ven biển.

Kim Sơn nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm và thường xuyên chịu ảnh hưởng của mưa bão. Tổng lượng mưa trung bình hàng năm 1.900mm, lượng bốc hơi trung bình/năm là 22mm, lượng mưa lớn nhất 457,5mm, trung bình 270mm. Nhiệt độ trung bình/năm là 23,40C (nhiệt độ cao nhất là 41,10C, thấp nhất 2,40C). Độ ẩm không khí trung bình là 86% (độ ẩm cao nhất là 91%, thấp nhất là 61%). Tốc độ gió lớn nhất là 4m/s, trung bình là 3,5m/s. Bão thường đổ bộ vào Kim Sơn từ tháng 6 đến tháng 9 hàng năm, bão mạnh nhất cấp 11 - 12.
 
Vùng biển Kim Sơn chịu ảnh hưởng của chế độ nhật triều không đều, biên độ trung bình 1,4m, lớn nhất có thể đạt 2m - 2,5m. Trong tháng có 2 kỳ nước lớn, mỗi kỳ 14 ngày với biên độ 1,5m - 2,2m. Trong thời kỳ nước cường đỉnh nhật triều trội hơn, mỗi ngày xuất hiện một đỉnh và một chân triều, tuy nhiên thời gian lên xuống và thời điểm xuất hiện đỉnh và chân triều không ổn định.
 
Kim Sơn có hệ thống sông ngòi dày đặc, có 3 sông lớn: Sông Đáy nằm phía Đông Nam huyện, chảy vào huyện Kim Sơn bắt đầu từ xã Xuân Thiện và đổ ra biển Đông ở cửa Đáy và sông Đáy là ranh giới giữa huyện Kim Sơn và huyện Nghĩa Hưng tỉnh Nam Định với chiều rộng 200m; sông Càn nằm phía Nam huyện Kim Sơn, từ Yên Mô chảy vào huyện Kim Sơn bắt đầu từ xã Lai Thành chảy qua các xã Định Hoá, Văn Hải, Kim Mỹ, Kim Hải và đổ ra biển Đông ở cửa Càn với chiều dài 9,3km, cùng với sông Đáy tạo nên lượng lắng đọng phù sa rất lớn cho vùng đất Kim Sơn, góp phần vào quá trình bồi tụ lấn ra biển Đông; sông Vạc bắt đầu từ huyện Hoa Lư chảy qua các huyện Yên Mô, Yên Khánh chảy vào huyện Kim Sơn, bắt đầu từ xã Yên Mật (thường gọi là sông Trì Chính) chảy vào sông Đáy, qua cửa Đài Giang hay còn gọi là Kim Đài đổ ra biển Đông. Ngoài ra, còn có các con sông rất quan trọng khác như: Sông Yêm bắt đầu chảy từ sông Vạc (Yên Mô) chảy vào sông Cà Mâu với chiều dài 4,5km; sông Ân chảy vắt ngang qua huyện Kim Sơn, bắt đầu từ xã Xuân Thiện qua các xã Chính Tâm, Kim Định, Hùng Tiến và chảy song song với quốc lộ 10 qua thị trấn Phát Diệm đến Lai Thành gặp sông Càn ở phía Tây. Đây là con sông được đào vào thời kỳ đầu thành lập huyện (1829). Với tầm nhìn chiến lược từ con sông này, nhà doanh điền sứ Nguyễn Công Trứ đã cho làm hệ thống các sông nhánh, bình quân 250m-400m lại có một sông, đây cũng là ranh giới giữa xã, thôn tạo nên đồng đất Kim Sơn theo lối chữ "tỉnh". Tổng chiều dài các con sông lớn, sông nhỏ tới hơn 100km và các con sông này đều chịu ảnh hưởng của thuỷ triều. Với hệ thống sông ngòi dọc ngang, tạo thuận lợi và rất quan trọng cho việc phục vụ thuỷ lợi, sản xuất và giao thông.
 
Về giao thông: Đường Quốc lộ 10 là tuyến đường trục chính, chạy suốt từ thành phố Ninh Bình qua huyện Yên Khánh đến Kim Sơn, bắt đầu từ xã Ân Hoà đến xã Lai Thành và huyện Nga Sơn (Thanh Hoá). Đường 480 từ Lai Thành qua Yên Mô đi Tam Điệp; đường 481 từ Yên Lộc đi đê Bình Minh III; đường 480D từ Yên Mô qua Tân Thành đi Định Hoá; đường 480E từ Yên Khánh vào xã Yên Mật, đường Quy Hậu đi đò Mười. Ngoài ra còn các đường do huyện quản lý.