Cùng với Chùa Cầu ở Hội An-Quảng Nam, cầu ngói Thanh Toàn ở huyện Hương Thủy - Thừa Thiên Huế, cầu ngói Chợ Thượng ở huyện Nam Trực-Nam Định, cầu ngói Chùa Lương ở huyện Hải Hậu-Nam Định, Cầu ngói Phát Diệm-Thị trấn Phát Diệm huyện Kim Sơn là một trong những cây cầu ngói cổ, có kiến trúc độc đáo còn lưu giữ và bảo tồn sử dụng tới ngày nay.

Cầu Ngói Phát Diệm- Khi mới được xây dựng

Cầu ngói Phát Diệm được xây dựng năm Nhân Dần (1902). Cầu có dáng cầu vồng, hai bên lan can là hàng song gỗ xếp đều đặn chạy dọc thân cầu. Cầu Ngói có kết cấu kiểu “thượng gia hạ kiều” (trên là nhà dưới là cầu) gồm hai phần phần cầu bên dưới và phần kết cấu gỗ-hệ mái bên trên. Bố cục mặt bằng của công trình có kết cấu kiểu chữ Nhất. Cầu có chiều dài 31m, rộng 4,22m, được chia thành 12 gian, 15 vì kèo. Trên mái lợp ngói đỏ, bên trong là hệ thống dui, mè cột kèo. Khi qua cầu du khách sẽ có cảm giác gần gũi thân thuộc như đang đứng trong ngôi nhà của người dân vùng bắc bộ. Trọng lượng cây cầu được chịu lực trên bốn cột trụ lớn.

Mái, cột, kèo, vì, khóa gian, dui, mè… đều được làm bằng gỗ lim

Khi mới xây dựng các trụ, dầm, xà của cầu hoàn toàn bằng gỗ; sàn cầu được lát bằng các phiến đá xanh to bản hình chữ nhật. Đến năm 1987, khi trùng tu toàn bộ dầm, xà được thay bằng sắt thép; trụ cầu bằng bê tông cốt thép; sàn cầu được làm bằng bê tông thay cho đã phiến. Hai mái lợp ngói vảy vẫn cơ bản giữ như cũ.

Cầu Ngói Phát Diệm là một công trình kiến trúc độc đáo, là cây cầu có mái mái kích thước lớn nhất hiện còn ở Việt Nam. Cầu Ngói Phát Diệm được xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp tỉnh năm 2018.

Cầu ngói Phát Diệm là hình ảnh quen thuộc gắn bó với người dân Kim Sơn qua nhiều thế hệ