Suốt 77 năm qua, hàng ngàn phóng viên, biên tập viên, cán bộ nhân viên Đài Tiếng nói Việt Nam, đài phát thanh truyền hình cấp tỉnh, huyện, cấp cơ sở qua nhiều thế hệ đã không ngừng làm việc để góp phần tạo nên vẻ đẹp lung linh của tiếng nói dân tộc. Cũng như tiếng nói của con người, không ai sinh ra đã biết nói, 1 năm đầu đời, một đưá trẻ mới bập bẹ và phải cần cả đời để rèn luyện, trau dồi, học hỏi. Tiếng nói giúp con người hiểu nhau hơn và hiểu chính mình hơn. Tiếng nói đóng một vai trò nhiệm màu trong sự phát triển của xã hội và tiến hóa của loài người. Và Tiếng nói của dân tộc Việt Nam cũng vậy, được phát đi bởi Đài phát thanh từ ngày 7/9/1945 có ý nghĩa quan trọng trong tiến trình chiến đấu, xây dựng, bảo vệ đất nước.

Hệ thống loa truyền thanh tại bờ Bắc sông Bến Hải qua cầu Hiền Lương (ảnh tư liệu).

Sau thắng lợi của cuộc Tổng khởi nghĩa thành công tại Hà Nội (19-8-1945), Chủ tịch Hồ Chí Minh từ An toàn khu Việt Bắc trở về Hà Nội. Giữa lúc công việc bộn bề chuẩn bị cho lễ ra mắt Chính phủ Lâm thời ngày 2/9, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã yêu cầu thành lập ngay Đài phát thanh Quốc gia để phục vụ Cách mạng.

Người nói: “Việc đầu tiên sau khi thành lập nước là phải lập Đài phát thanh Quốc gia” để đưa tiếng nói của dân tộc mình tới đồng bào mình và với bạn bè thế giới.

Đúng 11h30 phút, ngày 7/9/1945 đã trở thành thời khắc lịch sử. Lời xướng “Đây là Tiếng nói Việt Nam phát thanh từ Hà Nội, Thủ đô nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa” đã vang lên một cách đầy kiêu hãnh đầy tự hào, chính thức đánh dấu sự ra đời của Đài Tiếng nói Việt Nam. Trong khi đất nước còn rất nghèo nàn và điều kiện thông tin rất lạc hậu thế mà chỉ 5 ngày sau khi Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập, chúng ta đã lập nên được một Đài Phát thanh, cất tiếng nói dõng dạc, đường hoàng, dù thiết bị, cơ sở vật chất hết sức thô sơ. Từ Nhạc hiệu đầu ngày trên sóng của Đài Tiếng nói Việt Nam. 77 năm qua, Đài Tiếng nói Việt Nam trở thành "Tiếng nói của non sông", của Độc lập, Tự do, là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, người bạn tin cậy của bè bạn quốc tế.

Đáp ứng nhiệm vụ cách mạng, thời gian sau đó, sự hình thành của Đài phát thanh truyền hình cấp tỉnh, huyện, cơ sở cũng đã góp phần hoàn thành sứ mệnh lịch sử trong thời kỳ đất nước gian khổ chống chiến tranh và trong công cuộc bảo vệ, xây dựng Tổ Quốc Việt Nam tươi đẹp.

Ơ huyện Kim Sơn, chỉ sau hơn 1 năm hòa bình (1954), một số đồng bào công giáo đã bị kẻ địch và bọn phản động lợi dụng tôn giáo cưỡng ép, dụ dỗ di cư vào Nam. Đồng bào lương cũng như giáo ở khắp nơi trong huyện đều sống trong bầu không khí hoang mang dao động. Trước yêu cầu tuyên truyền, giải thích chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng cho nhân dân, tháng 01 năm 1956, Trạm Truyền thanh Phát Diệm được thành lập với 01 máy tăng âm 100W, 4 loa 25W. Sau đó được Liên Xô viện trợ có thêm máy phát điện, công suất máy tăng âm, số loa tăng lên, kéo dài dường dây  trên 10km, là 1 trong 2 Đài cấp huyện được thành lập sớm nhất Miền Bắc.

Một số thiết bị Truyền thanh từ thời kỳ đầu được lắp đặt ở huyện Kim Sơn

Từ khi Trạm Truyền thanh Phát Diệm thành lập, nhiều loa công cộng được lắp đặt, nhiều nhà dân được tiếp cận kịp thời các thông tin về chủ trương, chính sách, pháp luật và các hoạt động chỉ đạo của huyện. Tiếng nói phát đi từ trạm truyền thanh đã góp phần động viên các tầng lớp nhân dân một lòng một dạ tin theo Đảng, góp phần làm ổn định tình hình chính trị ở Huyện. Trạm Truyền thanh Phát Diệm thành lập khởi đầu cho sự nghiệp truyền thanh Ninh Bình bắt đầu từ đó.

Trải qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, vừa đấu tranh bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, vừa xây dựng chủ nghĩa xã hội, Hệ thống Đài phát thanh đã trở thành người bạn thân thiết, tin cậy, gần gũi của mọi nhà, mọi người, đưa tiếng nói của Đảng, của Nhà nước tới những vùng xa xôi nhất và vươn ra thế giới. Trong giai đoạn chống Pháp, chống Mỹ, Đài Phát thanh gần như là cơ quan báo chí duy nhất có sức lan tỏa trong trong đời sống xã hội, khơi dậy lòng yêu nước, tạo nên sức mạnh vô song chiến thắng kẻ thù, tiến tới  giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đi lên chủ nghĩa xã hội.

Qua tiếng nói các loa công cộng đã cổ vũ các phong trào thi đua yêu nước, khơi dậy và nhân lên truyền thống, sức mạnh của nhân dân huyện Kim Sơn vừa sản xuất, vừa trực tiếp chiến đấu, xây dựng hậu phương vững mạnh, chi viện sức người, sức của cho tiền tuyến với quyết tâm "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”. Trong đạn bom của giặc Mỹ, qua hệ thống truyền thanh, người Kim Sơn ở hậu phương được dõi theo bước chân của con em mình, của những Đoàn quân giải phóng trên các chiến trường. Và phải nói chưa bao giờ nhân dân lại khát khao nghe tin chiến thắng ở cả 2 miền Nam Bắc như thời kỳ đó. Những năm 1972, ở các khu dân cư, nơi nào cũng có loa truyền thanh vang vọng, xóm làng nhộn nhịp, lòng người phấn khởi. Nhà báo Úc Bớt - xét một lần về Ninh Bình, khi đến thăm một số làng ở huyện Kim Sơn bị bom mỹ tàn phá, đến đâu cũng nghe thấy tiếng loa truyền thanh, đã thốt lên: “ Ở đây, như không có chiến tranh”.

Hòa bình lập lại, tiếng nói của Trạm Truyền thanh Phát Diệm cũng phát triển theo sự phát triển chung của xã hội. Thông qua Trạm Truyền thanh, việc tuyên truyền đã có nhiều đóng góp tích cực vào việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, kinh tế - xã hội của địa phương, thực hiện tốt chức năng là cơ quan ngôn luận của Đảng bộ huyện, tiếng nói của chính quyền, diễn đàn của nhân dân trong huyện.

Năm 1977, sự nghiệp Truyền thanh toàn quốc được chuyển đổi theo phương án tổ chức mới, hình thành hệ thống ngành dọc từ Trung Ương xuống các địa phương. Ở Trung ương có Ủy ban phát thanh truyền hình, ở địa phương có Đài Phát thanh Tỉnh, Đài phát thanh huyện, thị và cơ sở. Hình ảnh truyền thanh hóa toàn huyện, loa truyền thanh đến từng nhà không còn nữa. Thực hiện chương trình mục tiêu xóa trắng truyền thanh, đưa truyền thanh phục vụ vùng sâu, vùng xa, ven biển, vùng giáo dân tập trung. Khởi đầu từ những năm 1976, Đài truyền thanh xã Chất Bình thành lập, sau đó từ những năm 1982- 1997 với sự quan tâm của chính quyền địa phương đã đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị đảm bảo đến nay 25/25 xã, thị trấn trong huyện có Đài phát thanh và hoạt động tương đối hiệu quả. Và trong giai đoạn hiện nay thực hiện đề án số hóa, đưa truyền thanh thông minh hay còn gọi là truyền thanh ứng dụng CNTT viễn thông, sử dụng trí tuệ nhân tạo trong một số khâu dần thay thế con người, toàn huyện có 3 đài cơ sở đã chuyển đổi sang đài Truyền thanh ứng dụng CNTT.

Đội ngũ cán bộ phóng viên,  kỹ thuật viên Đài Truyền thanh huyện được trưởng thành trong nghiệp vụ chuyên môn, luôn rèn luyện, học hỏi, thường xuyên đổi mới tư duy cách viết, cách truyền đạt, cách thể hiện để có thể mang tiếng nói chạm vào trái tim của người nghe. Thông qua các kỳ liên hoan Phát thanh Ninh Bình, Đài huyện liên tục đạt các giải A, B về tập thể và cá nhân, chứng tỏ bản lĩnh, chuyên môn và sự lớn mạnh, trưởng thành của Đài huyện qua các thời kỳ. Năm 2017 đến nay liên tục được tặng Cờ thi đua, Bằng khen của UBND tỉnh, nhiều cá nhân được tặng Bằng khen của Đài tiếng nói Việt Nam, UBND tỉnh, Giấy khen UBND huyện, Đài PTTH Ninh Bình… Cơ sở vật chất, trang thiết bị truyền thanh được huyện quan tâm đầu tư tương đối đồng bộ, từ những năm 2000, Đài huyện đã chuyển đổi từ sản xuất chương trình phát thanh số sang sản xuất bằng máy tính, từ ghi băng catsset sang ghi đĩa CD và hiện giờ chuyển phát qua mạng internet.

Từ tháng 1/2021, đài Truyền thanh huyện sáp nhập với TTVH để thành lập 1 cơ quan mới, tuy là 1 bộ phận nhưng với những gì mà lịch sử để lại, với truyền thống vẻ vang của ngành phát thanh truyền thanh và để tạo ra sức sống cho làn sóng phát thanh trong giai đoạn hiện nay, mỗi phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên Đài Phát thanh Kim Sơn nguyện ra sức rèn luyện về bản lĩnh chính trị, nâng cao chuyên mnôn nghiệp vụ, liên tục đổi mới nội dung, hình thức thể hiện các chương trình phát thanh theo hướng mới mẻ, hấp dẫn, thân mật và gần gũi với công chúng, giúp cho thính giả luôn được tiếp cận với những thông tin mới mẻ, hấp dẫn, kịp thời và lôi cuốn nhất. Phấn đấu mỗi một sự kiện, mỗi một câu chuyện hay một mảnh đời sẽ được phóng viên, phát thanh viên kể lại cho người nghe một cách dễ hiểu nhất, dễ cảm nhận nhất, để có thể chạm tới trái tim thính gỉa.

                                                                    Bùi Lan