Tết Trung thu ở Việt Nam không biết bắt nguồn từ đâu và có từ bao giờ. Nhưng theo từ điển Bách khoa toàn thư Wikipedia, các nhà khảo cổ học đã cho rằng Tết Trung thu ở Việt Nam có từ thời xa xưa, đã được in trên mặt trống đồng Ngọc Lũ. Còn theo văn bia chùa Đọi năm 1121 thì từ đời nhà Lý, Tết Trung thu đã được chính thức tổ chức ở kinh thành Thăng Long với các hội đua thuyền, múa rối nước và rước đèn.

Trải qua hàng ngàn năm, người Việt Nam và người dân Kim Sơn luôn cho rằng có mối liên hệ gắn bó giữa cuộc đời và vầng trăng. Nói về những tục lệ truyền thống trong ngày tết Trung Thu, bà Phan Thị Tỉnh – Nghệ sĩ ưu tú, xã Thượng Kiệm cho biết: “ Trăng tròn và trăng khuyết gắn liền với niềm vui nỗi buồn, sự đoàn tụ, sum họp hay chia tay. Cũng từ đó, trăng tròn là biểu tượng của sum họp và Tết Trung thu cũng được gọi là Tết đoàn viên. Trong ngày vui này, theo phong tục người Việt, tất cả các thành viên trong gia đình đều mong muốn quây quần bên nhau cùng làm cỗ cúng gia tiên. Khi đêm xuống, mặt đất ngập tràn ánh trăng vàng, nhà nhà cùng nhau sum họp uống nước chè xanh, ăn bánh, ngắm trăng và bày hoa quả, bánh kẹo cho trẻ em vui chơi, rước đèn, múa sư tử, múa lân, trông trăng, phá cỗ”

Những năm trước đây, khi đại dịch COVID-19 chưa bùng phát, mới đầu tháng 8 âm lịch, từ các cửa hàng tạp hóa, cửa hàng đồ chơi ở nơi trung tâm huyện, đến các quán hàng trong thôn xóm đều bày la liệt bánh trung thu và đồ chơi các loại cho trẻ em, nào đèn ông sao, mặt nạ, đèn kéo quân,... đa dạng về kích cỡ, kiểu dáng và màu sắc rực rỡ. Không khí gần ngày Rằm thêm nhộn nhịp vui tươi bởi trẻ em ríu rít theo bố mẹ đi chọn đồ chơi. Người lớn cũng tranh thủ mua bánh Trung thu để biếu người thân, bạn bè bởi Tết Trung thu còn là tết của tình thân.

Mỗi năm, vào dịp Tết Trung thu, các tổ chức đoàn thể nơi khu phố, thôn xóm đều chung tay góp sức để tổ chức cho thiếu nhi đón tết vui vẻ. Vì vậy, ngay từ đầu tháng, các gia đình tại khu dân cư quyên góp lấy quỹ tổ chức cho các cháu. Đoàn thanh niên làm đèn ông sao to, sửa đầu lân, dọn dẹp nhà văn hóa để các cháu thiếu nhi rước đèn, múa lân, phá cỗ... Tranh thủ khi học bài xong, các bạn nhỏ tập múa lân, tiếng trống thùng thình, cắc tùng rộn rã khắp đường thôn, ngõ phố. Trong trường học, thầy cô và phụ huynh cũng tổ chức Tết Trung thu cho học sinh: có trường tổ chức thi gói và nấu bánh chưng, bày cỗ chấm điểm; có trường thi văn nghệ, kể chuyện sự tích chú Cuội, chị Hằng, xem múa lân, phá cỗ. Dưới bàn tay khéo léo của các cô cậu học trò những quả bưởi được tỉa thành hình chú cún con, thỏ con trông rất ngộ nghĩnh. Quả dưa hấu được cắt tỉa công phu thành những bông hoa xinh xắn... Mâm cỗ trung thu do tự tay các em trang trí trông thật vui mắt. Không khí trường học trong dịp Tết Trung thu vui vẻ, rộn rã hẳn lên. Nhưng năm nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, mọi hoạt động vui trung thu đã được chuyển sang hình thức trực tuyến, hạn chế tập trung đông người, các trường học ko tổ chức cắm trại, không có những mâm cỗ đón trăng tại các “lũy tre xanh” như mọi năm…

Tết trung thu đã đến  nhưng do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 nên các cửa hàng bày bán bánh trung thu và đồ chơi không nhiều như năm trước. Nhiều  địa phương trên cả nước đang thực hiện Chỉ thị 15, Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, toàn dân nghiêm túc thực hiện giãn cách xã hội để đảm bảo an toàn và sức khỏe cho mọi người, chuỗi cung ứng hàng hóa có phần chậm hơn, sức mua của người tiêu dùng cũng giảm do khó khăn về kinh tế.

Tuy nhiên để con trẻ được đón Tết Trung thu trong mùa dịch, các cấp ủy Đảng chính quyền trong huyện đã chuẩn bị những phần quà gửi tới các em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn, các em nhỏ trong khu cách ly tập trung, con em lực lượng tuyến đầu chống dịch. Các nhà trường, Đoàn Thanh niên các địa phương chuẩn bị quà bánh cho các em nhỏ; để các con cảm nhận được không khí rộn ràng khi trung thu về.

Huyện đoàn Kim Sơn tặng quà cho thiếu nhi là con em lực lượng tuyến đầu chống dịch

Tết Trung thu đã đến gần, chắc hẳn mỗi người đều có 1 chút nuối tiếc  vì một mùa tết bị COVID-19 ảnh hưởng. Đường thôn, góc phố không có tiếng trống múa sư tử, múa lân rộn ràng. Dẫu dịch bệnh đang diễn biến phức tạp nhưng trong lòng trẻ thơ vẫn háo hức chờ mong được đón Tết Trung thu với đêm trăng sáng đẹp bên những người thân yêu, dù cho mâm cỗ không được đủ đầy, dù không được xem múa lân, đi rước đèn, phá cỗ cùng bạn bè... nhưng đó đây, trong từng ngõ phố hay thôn xóm hẻo lánh, giai điệu rộn rã, vui tươi: “Tết Trung thu rước đèn đi chơi/ Em rước đèn đi khắp phố phường...” vẫn ngân vang trong những ngôi nhà nhỏ giữa đại dịch COVID-19 làm ấm áp lòng người. Hy vọng rằng, Covid – 19 sẽ nhanh qua đi, để mỗi con người Việt Nam sẽ được đón những mùa Tết trong đoàn viên, quầy quần, để nhịp sống trở lại như xưa.

                                                                        Diệu Hoa