Vụ đông xuân năm 2021 là vụ đầu tiên huyện Kim Sơn đưa vào gieo cấy thử nghiệm 10 ha lúa nếp cau theo hướng hữu cơ tại HTXNN Đông Thiện, xã Quang Thiện. Bước đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt về năng xuất, chất lượng lúa cũng như những lợi ích về bảo vệ môi trường sinh thái.

Mô hình sản xuất lúa Nếp hạt cau ở HTX Nông nghiệp Đông Thiện do Sở NN-PTNT phối hợp với Tập đoàn Quế Lâm triển khai là mô hình trồng lúa hữu cơ 100% duy nhất trên địa bàn tỉnh với diện tích 10 ha, có 48 hộ nông dân tham gia mô hình thuộc xóm 2 và xóm 5. Lúa được gieo cấy từ tháng 6, cho thu hoạch vào đầu tháng 11/2021.

Mô hình trồng lúa nếp hạt cau theo hướng hữu cơ tại HTXNN Đông Thiện, xã Quang Thiện

Trước khi triển khai mô hình, đa phần bà con nông dân đều băn khoăn đến vấn đề diệt trừ các đối tương ốc bưu vàng, cỏ dại buộc phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học. Nhưng khi thực hiện mô hình, nhờ sử dụng chế phẩm vi sinh trong xử lý đồng ruộng, bón phân vi sinh, thuốc BVTV vi sinh đã không chỉ ngăn được với cỏ dại, ốc bưu vàng mà còn có thể chống được các loài sâu bọ gây hại. Đặc biệt, khi cơn bão số 7, 8 đổ bộ vào đất liền làm ảnh hưởng đến sản xuất, thâm canh nhưng nhờ bón phân hữu cơ nên lúa cứng cây, rễ bám chắc, không bị ngã đổ như một số diện tích lúa sử dụng phân bón hóa hóa. Do vậy đem lại hiệu quả kinh tế cao, mỗi sào lúa hữu cơ bà con nông dân thu hoạch được trên 2 tạ/sào, với giá bán từ 1,3 triệu đồng/ tạ lúa tươi, còn đối với lúa thường 900.000 – 950.000 đồng/tạ. Ngoài ra, mô hình sản xuất lúa hữu cơ cũng đem lại lợi ích về môi trường và sức khỏe nông dân. Mô hình sản xuất lúa nếp cau theo hướng hữu cơ áp dụng "5 không" theo đúng sự hướng dẫn, hỗ trợ của Sở Nông nghiệp và PTNT và Công ty TNHH MTV Biotech Quế Lâm là: Không sử dụng thuốc diệt cỏ, thuốc BVTV hóa học; không tưới nước ô nhiễm; không chất bảo quản, chất kích thích tăng trưởng; không giống biến đổi gen; không dư lượng hóa chất độc hại. Trong đó, Công ty TNHH MTV Biotech Quế Lâm hỗ trợ phân bón hữu cơ, Sở NN-PTNT tỉnh Ninh Bình hỗ trợ 3,1 tạ thóc giống nếp hạt cau phục tráng. Đây là giống siêu nguyên chủng, nguyên chủng thay thế giống cũ bà con nông dân tự để đã bị thoái hóa.

Những năm gần đây xu hướng tiêu thụ gạo chất lượng cao tăng mạnh. Kim Sơn là huyện ven biển, được thiên nhiên ưu đãi, đất đai phù xa phì nhiêu, màu mỡ đã sản xuất được nhiều loại gạo chất lượng ngon. Để bắt kịp với xu hướng phát triển nông nghiệp bền vững, chinh phục các thị trường lúa gạo nhất là những thị trường khó tính, việc đáp ứng các tiêu chí gạo ngon nhưng đảm bảo an toàn thực phẩm sản xuất theo hướng hữu cơ là hướng đi tất yếu cho lúa gạo Kim Sơn. 

Lúa Nếp hạt cau được gieo cấy từ tháng 6, cho thu hoạch vào đầu tháng 11/2021

Thực tế vụ đầu tiên triển khai thực hiện mô hình sản xuất lúa hữu cơ với những ưu điểm nổi bật về năng suất, chất lượng, giá thành nông sản, an toàn sức khỏe cho nhân dân, tạo môi trường sinh thái, những điểm hạn chế cần khắc phục trong thực tế thâm canh, đó là mô hình sử dụng hoàn toàn bằng phân bón hữu cơ với trọng lượng 61 kg/sào/vụ, trong đó là 1 kg bón lót trước khi cấy để giải phóng chất độc còn tồn dư trong đất. Giá thành phân hữu cơ cao nếu không có sự trợ giá của nhà nước. Giá thành của lúa hữu cơ cũng cao hơn các loại lúa khác nên cần xây dựng được thương hiệu lúa nếp cau hữu cơ và đảm bảo bao tiêu sản phẩm để những hạt gạo hữu cơ thơm, ngon, không thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học đến với người tiêu dùng.

Vụ lúa hữu cơ đầu tiên tại HTX nông nghiệp Đông Thiện, xã Quang Thiện được mùa, được giá sẽ là “tiền đề”, “bước đệm” để từng bước nhân rộng mô hình ra đơn vị khác trong huyện, góp phần thúc đẩy sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững và nâng cao thu nhập cho bà con nông dân.

Minh Hằng