Nguyễn Hoàng Hà

                                                                                                                                  TUV, Bí thư Huyện ủy Kim Sơn

Thành quả 190 năm khẩn hoang, lập ấp mở làng, quai đê lấn biển của ông cha và các thế hệ người Kim Sơn đã biến vùng đất hoang hóa, sình lầy trở thành một miền quê trù phú với điều kiện tự nhiên rất thuận lợi cho phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế nông nghiệp và kinh tế biển

Một góc khu Trung tâm hành chính mới của huyện

Kim Sơn là vùng đất mở nằm ở giữa 2 con sông: sông Càn và sông Đáy. Trước năm 1828, nơi đây còn là một bãi biển hoang vu đầy lau sậy. Xuất phát từ lòng thương dân, “khẩn hoang để yên nghiệp dân nghèo”; với tầm nhìn xa trông rộng, thức thời và khoa học, sau khi hoàn thành công cuộc khẩn hoang lập ra huyện Tiền Hải, tỉnh Thái Bình, tại buổi chầu ngày 1 tháng 10 năm Mậu Tý (1828), Dinh điền sứ Nguyễn Công Trứ đã đề xuất chủ trương khẩn hoang vùng đất ven biển ở các huyện Yên Mô, Yên Khánh thuộc trấn Ninh Bình và đã được triều đình Minh Mệnh chấp thuận. Chỉ sau hơn 5 tháng, với kinh nghiệm và tài tổ chức, Nguyễn Công Trứ đã cùng các vị chiêu nguyên, thứ mộ và 1.260 dân đinh đo đạc, khẩn hoang được hơn 14.600 mẫu và cơ bản định hình ra các làng, ấp. Trên cơ sở đó, ngày Bính Thân, tiết Thanh minh, tháng Ba năm Kỷ Sửu, năm Minh Mệnh thứ 10 (1829), tức ngày 05/4/1829, huyện Kim Sơn đã được Triều đình nhà Nguyễn cho thành lập với 3 lý, 22 ấp, 24 trại và 4 giáp, chia làm 5 tổng, huyện lỵ đặt ở làng Quy Hậu, xã Hùng Tiến ngày nay.

Kế tục sự nghiệp, khát vọng và ý chí của những người đi mở đất, 190 năm qua, với tinh thần “Đẩy lùi biển cả ra xa, kéo trời xanh gần lại”, “Lúa lấn cói, cói lấn sú vẹt, sú vẹt lấn biển”, nhân dân Kim Sơn đã kiên cường chống chọi, vật lộn với thiên nhiên khắc nghiệt, thực hiện thành công 9 lần quai đê lấn biển, đưa diện tích tự nhiên của huyện đến nay là 21.571,4 ha, gấp 4 lần so với diện tích ngày đầu mới thành lập, dân số trên 175.000 người với 25 xã, 2 thị trấn.

Truyền thống dũng cảm, kiên cường, đoàn kết, năng động, sáng tạo của ông cha đã được các thế hệ nhân dân Kim Sơn tiếp nối và phát huy cao độ, cùng quân dân cả nước tô thắm những trang sử vẻ vang của dân tộc qua những chặng đường lịch sử. Nếu như trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, cán bộ, nhân dân và LLVT huyện cùng với nhiều đơn vị, người con của Kim Sơn tự hào được nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý “Anh hùng LLVT nhân dân”; hàng nghìn cá nhân, tập thể, gia đình được tặng huân, huy chương, bằng tổ quốc ghi công thì trong công cuộc kiến thiết xây dựng quê hương, nhiều đơn vị của Kim Sơn cũng vươn lên đạt lá cờ đầu của tỉnh Ninh Bình và miền Bắc như: HTX nông nghiệp Dưỡng Điềm, xã Hồi Ninh - đơn vị dẫn đầu toàn miền Bắc về năng suất lúa đạt 5 tấn/1ha; phong trào bổ túc văn hóa xã Kiến Trung (nay là xã Kim Chính) đứng đầu miền Bắc, được Chủ tịch Tôn Đức Thắng tặng lẵng hoa; phong trào dạy vỡ lòng xã Lưu Phương xếp thứ nhất tỉnh Ninh Bình. Đặc biệt phong trào "Tiếng hát át tiếng bom" được phát triển rộng khắp trong toàn huyện.

Trung đội Dân quân Kim Đài - đơn vị anh hùng LLVTND thời kỳ kháng chiến chống Mỹ

Thực hiện công cuộc đổi mới đất nước do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, trong điều kiện nhiều thuận lợi và thách thức đan xen, nhân dân Kim Sơn tiếp tục phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, đổi mới, vượt qua khó khăn, giành những kết quả quan trọng, đóng góp vào sự phát triển chung của tỉnh. Nổi bật trong những năm gần đây là: Kinh tế tăng trưởng ổn định, tốc độ bình quân trên 7,5%/năm. Kim Sơn luôn là huyện dẫn đầu của tỉnh về năng suất lúa; sản lượng lương thực có hạt, sản lượng thủy, hải sản tăng cao, đến nay đã vượt mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXIII; nuôi trồng và khai thác thuỷ hải sản đang dần trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của huyện với các con giống chủ lực là tôm sú, cua càng xanh, ngao vạng; xuất hiện nhiều mô hình, cơ sở sản xuất nuôi trồng, khai thác thủy sản mang lại hiệu quả kinh tế cao như nuôi tôm trong nhà lưới công nghệ cao, sản xuất ngao, hàu giống; các mô hình chuyển đổi con giống cho phù hợp với đồng đất như cá bống bớp, cá mú, cá nác, cá vược đang được triển khai xây dựng; giá trị sản xuất trên 1 ha canh tác năm 2018 đạt trên 160 triệu đồng, cao nhất toàn tỉnh. Đến hết năm 2018, toàn huyện đã có 16/25 xã đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm tỷ lệ 64%). Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp được duy trì. Nhiều lĩnh vực dịch vụ phát triển khá. Kết cấu hạ tầng được chú trọng đầu tư, bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới, khang trang. Văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ. An sinh xã hội được quan tâm. Đời sống của nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao. Quốc phòng an ninh được chú trọng; an ninh chính trị đảm bảo; trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Hệ thống chính trị được củng cố; công tác xây dựng đảng được tăng cường trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức; hiệu lực hiệu quả điều hành của chính quyền, tác phong, lề lối làm việc có nhiều chuyển biến tích cực. Khối đại đoàn kết toàn dân, đoàn kết lương giáo ngày càng phát huy.

Nhìn lại lịch sử hình thành và phát triển của Kim Sơn, có thể khẳng định: truyền thống cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất; anh hùng, dũng cảm trong chiến đấu chống giặc ngoại xâm; năng động, đổi mới trong phát triển kinh tế là nét đặc sắc trong văn hóa của con người Kim Sơn; bài học kinh nghiệm về sự đoàn kết lương giáo và phát huy truyền thống của những người đi mở đất, truyền thống anh hùng cách mạng là một trong những bài học lớn, là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình 190 năm ra đời, phấn đấu, xây dựng và trưởng thành.

Trước yêu cầu nhiệm vụ của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, đặc biệt là vị trí, vai trò của huyện Kim Sơn đối với sự ổn định và phát triển chung của tỉnh, định hướng xây dựng Kim Sơn trở thành thị xã trực thuộc tỉnh trong tương lai thì truyền thống và bài học kinh nghiệm đó vẫn còn nguyên giá trị, không những thế càng phải được phát huy mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Bởi lẽ, bên cạnh những thành tựu có được từ công cuộc khẩn hoang và 190 năm nỗ lực không ngừng, phấn đấu bền bỉ như một sự khẳng định, đã và đang mở ra hướng phát triển sản xuất nông nghiệp, phát triển kinh tế biển nhằm khai thác tiềm năng, phát huy lợi thế là những khó khăn thách thức vẫn còn nhiều. Trước mắt, có thể thấy cả một vùng bãi bồi ven biển hiện nay đang đặt ra yêu cầu quản lý một cách “thức thời và khoa học”; cùng với sự bồi tụ hàng năm ra phía biển gần 100m đồng nghĩa với công cuộc khẩn hoang vẫn còn tiếp tục, số lần quai đê, lấn biển chưa dừng lại ở con số 9. Điều đó cho thấy nhất thiết phải có sự hoạch định, kiến tạo lâu dài và những bước đi đột phá, quyết liệt, đồng thời lường đón những nguy cơ tiềm ẩn về trật tự an toàn xã hội, quốc phòng an ninh, nhất là an ninh biên giới biển. Thêm vào đó là yêu cầu về kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại, đời sống vật chất và tinh thần phong phú, văn minh đô thị, văn minh giao tiếp, văn hóa ứng xử trong nhân dân cũng như nền hành chính công…là những quy chuẩn không thể thiếu đối với một đô thị tiến bộ gắn liền với việc giữ gìn cảnh quan tươi đẹp, nét đặc sắc văn hóa, cốt cách đặc trưng riêng có của con người và miền quê ven biển như Kim Sơn.

Để triển khai đồng bộ những giải pháp như: tái cơ cấu nông nghiệp, sản xuất sản phẩm nông nghiệp sạch, chất lượng cao; triển khai các bước trong quy hoạch tổng thể và quy hoạch ngành; huy động nguồn lực, thu hút đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và phát triển sản xuất; tăng cường công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực; chăm lo xây dựng nếp sống văn hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh...đòi hỏi nguồn lực rất lớn, sự nỗ lực rất cao. Đặc biệt, vai trò, trách nhiệm, sự quyết tâm của cấp ủy, chính quyền các cấp và mỗi người dân Kim Sơn, lương cũng như giáo, là cốt lõi và cần phải được đề cao một cách thiết thực, hiệu quả hơn nữa. Song song với sự quan tâm, tạo điều kiện, hỗ trợ từ các cơ quan của Trung ương, của tỉnh, sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp là rất quan trọng, vấn đề phát huy nội lực của huyện là cơ bản và chủ động.

Truyền thống 190 năm xây dựng và phát triển với những thành tựu đã đạt được rất đáng quý, rất đáng trân trọng. Tuy nhiên, ôn lại truyền thống, rút ra những bài học kinh nghiệm, khơi dậy lòng tự hào để từ đó nhận thức đầy đủ hơn trách nhiệm của thế hệ hôm nay trong việc làm cho truyền thống đó, bài học kinh nghiệm đó tiếp tục được trải nghiệm thực tiễn của Kim Sơn ở thời kỳ mới, tổng kết một cách sâu sắc và nhân lên giá trị mai sau như thế nào? Phải chăng là không đành lòng trước sự nghèo nàn và tụt hậu so với xung quanh! Phải chăng là không cam chịu khi lợi thế vẫn chỉ là tiềm năng! Phải chăng là bản lĩnh và khí chất của những người đi mở đất, truyền thống anh hùng cách mạng của quê hương không những không thể mai một mà phải được thể hiện đậm nét, mang sắc thái mới và nâng lên tầm cao mới! Và phải chăng đây cũng chính là một nguồn nội lực có thể gắn kết chặt chẽ, tạo sức mạnh tổng hợp và sự bứt phá để Kim Sơn tiếp tục có bước phát triển nhanh, bền vững, sớm trở thành thị xã trực thuộc tỉnh Ninh Bình!

Nghề TTCN truyền thống tạo công ăn việc làm cho nhân dân

Cồn Nổi hứa hẹn điểm du lịch

Mô hình nuôi tôm công nghệ cao

Cùng với niềm tự hào, vui mừng, phấn khởi kỷ niệm 190 năm thành lập huyện, 65 năm giải phóng Kim Sơn và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì, chúng ta tin tưởng rằng truyền thống đó không ngừng được chất chứa và một lần nữa dâng trào mãnh liệt trong toàn đảng bộ, quân và dân Kim Sơn, bằng những hành động cụ thể, biến những khát vọng trở thành hiện thực như một sự kế thừa, phát triển giá trị lịch sử, văn hóa truyền thống và tri ân với các bậc tiền nhân.