Tết Trung Thu hay còn gọi là Tết đoàn viên, Tết trông trăng được tổ chức kéo dài từ ngày 14 - 16 tháng 8 âm lịch hằng năm, vì ngày này mặt trăng sẽ tròn nhất và sáng nhất. Dưới ánh trăng sáng vằng vặc, các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau, thưởng thức chiếc bánh trung thu, nhâm nhi  tách  trà, chuẩn bị mâm cỗ đủ loại bánh, trái cây dâng lên cúng tổ tiên.

Trung thu xưa - Ảnh st

Tôi còn nhớ những năm cuối thập niên 80 của thế kỷ trước, cách đây gần 40 năm, khi đất nước vẫn còn đói kém, lứa tuổi chúng tôi còn phải ăn cơm trộn với ngô, khoai, sắn và ăn thì không bao giờ đủ no, còn mặc thì chẳng bao giờ đủ ấm. Khoảng trời tuổi thơ ấy cứ thế trôi đi theo năm tháng.

Mỗi mùa Trung thu về, chúng tôi háo hức, đợi chờ. Thời đó có những cách chơi mà theo tôi, bọn trẻ ngày nay khó mà theo nổi. Gần đến ngày Trung thu, bọn trẻ con phố tôi cứ lượn nhiều vòng ngoài chợ, xem người ta làm gì mà mình thích thì về nhà cũng tự làm theo, nào là đèn ông sao làm từ giấy bóng, đèn kéo quân làm từ lonbia, chong chóng cuốn từ dây thép, ô-tô tự đóng bằng gỗ với 4 bánh xe là nắp chai bia, mặt nạ tự chế, vẽ màu lên để đeo. Nhà nào có điều kiện hơn thì mua cho con cái tàu thủy, hoặc ca-nô chạy bằng dầu.

Thời đó trẻ con không được đi chơi nhiều như bây giờ, chơi Trung thu chỉ có buổi tối vào trước đêm rằm. Đêm trông trăng vui nhất là được tổ chức ở nhà bác trưởng phố, bọn tôi phải ăn cơm chiều từ rất sớm để làm sao khoảng 5h chiều đã tập hợp đầy sân nhà bác ý, đến sớm để còn được được đánh trống cơm, đi rước đèn, múa lân quanh phố trong tiếng trống huyên náo tưng bừng và hoà mình vào các trò chơi dân gian như bịt mắt bắt dê, trốn tìm, rồng rắn lên mây, hát đồng dao…Đúng 7h tối, các bác đại diện khu phố đến tuyên bố lý do, sau đó là phần biểu diễn văn nghệ, nghe kể chuyện chị Hằng Nga, chú Cuội chơi trăng, và đến gần 9h đêm mới nhận được quà Trung thu. Quà Trung thu cũng thật giản dị, chỉ vài cái kẹo dừa bến tre, vài cái bánh bích quy …. nhưng sao ăn nó ngon lạ ngon lùng, háo hức cả hàng tháng trời. Đèn điện ngày xưa không có nên cmả nhận trăng dường như sáng hơn, không khí trong lành và cũng ấm áp hơn. Khi đêm xuống, mặt đất ngập tràn ánh trăng vàng, chúng tôi đốt đèn lên phá cỗ Trung Thu trong tiếng trống rộn ràng và sự háo hức, vui nhộn của trẻ thơ. Dẫu đơn giản nhưng níu trọn niềm vui của tuổi thơ con trẻ.

Sau phần phá cỗ trung thu ở nhà bác trưởng phố, lũ trẻ chúng tôi lại kéo về nhà, lúc này mọi người trong gia đình đã tụ họp lại phá cỗ trông trăng. Người lớn thì nhâm nhi chén trà, thưởng thức miếng bánh trung thu, vừa  ngắm trăng và tiên đoán mùa màng. Nếu trăng thu màu vàng thì năm đó sẽ trúng mùa tằm tơ, nếu trăng thu màu xanh hay lục thì năm đó sẽ có thiên tai và nếu trăng thu màu cam trong sáng thì đất nước sẽ thịnh trị. Trẻ con thì vui sướng với chiếc đèn cù, với dải hạt bưởi được xâu bằng chuỗi dây sắt, khi đốt lên nổ đôm đốp như pháo bông, và khi ánh trăng lấp sau dần cây đa, cuộc vui mới tàn.

Khi nhịp sống hiện đại thay thế dần văn hóa làng xã, bây giờ có rất nhiều khu vui chơi, trung tâm thương mại, phố đi bộ,… được mở ra với đủ các trò chơi giải trí thu hút cả người lớn lẫn trẻ nhỏ, mọi người có tâm lý hưởng thụ và hướng ngoại hơn. Họ tận hưởng Trung thu bằng việc ăn uống ở nhà hàng, dạo phố, tham gia các sự kiện Trung thu, trò chuyện qua mạng xã hội, chia sẻ niềm vui qua những tấm hình check-in, rồi nhiều gia đình có điều kiện còn đi du lịch để biết đây biết đó.

     Chương trình văn nghệ “ Đêm hội trăng rằm ở huyện Kim Sơn” được tổ chức năm 2022

Một mùa Trung thu nữa đã đến. Tuy mỗi thời mỗi khác, Trung thu xưa và nay đều đã có những thay đổi theo sự phát triển của xã hội. Có người sẽ cảm thấy bồi hồi tiếc nuối về những nét truyền thống xưa nhưng có người lại hào hứng đón chờ những điều mới mẻ. Nhưng với tôi, những gì còn lưu giữ trong tuổi thơ vẫn là những ký ức khó nhạt phai. Và dù xã hội có thay đổi như thế nào đi nữa thì đây vẫn là một ngày Tết lớn, ngày đoàn viên để mọi người tụ họp và gắn kết với nhau.

                                                                        Trang Hạ