Nghề chế biến các sản phẩm thủ công từ cây cói đã gắn bó với người dân Kim Sơn nói chung, xã Kim Chính nói riêng từ bao đời nay. Tuy nhiên, hiện nay do thay đổi thị hiếu của thị trường, các sản phẩm thủ công chế biến từ cây cói  đang phải cạnh tranh với nhiều sản phẩm khác. Kim Chính đang thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm duy trì, phát triển làng nghề truyền thống đó.

Tổ hợp dệt chiếu của gia đình bà Đỗ Thị Sáng ở xóm 2, thành lập được 10 năm nay. Trước đây, gia đình bà Sáng cũng như các hộ dân khác tại địa phương “cha truyền con nối” tham gia làm các sản phẩm hàng thủ công mỹ nghệ khi nguồn nguyên liệu cói dồi dào, người dân địa phương tự trồng cói mà không phải đi mua, nhưng hiện nay do không còn vùng trồng cói nên muốn mua nguyên liệu phải vào tận huyện Nga Sơn (Thanh Hóa) phí vận chuyển đắt nên rất khó khăn cho người làm nghề, nhiều người dân không mặn mà với nghề truyền thống. Với quyết tâm giữ gìn nghề truyền thống của cha ông để lại, bà Sáng đã thành lập tổ hợp dệt chiếu của gia đình để duy trì nghề truyền thống và tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động với mức thu nhập 160.000đồng/ người/ ngày đối với thợ dệt chiếu và 120.000 đồng/người/ngày đối với thợ thực hiện công đoạn văng chiếu.

Dệt chiếu nghề truyền thống của xã Kim Chính

Bà Đỗ Thị Chín, xóm 4, xã Quang Thiện là một trong những lao động lành nghề đã gắn bó với tổ hợp dệt chiếu của bà Sáng nhiều năm nay, bà Chín cho biết: Hiện nay nghề dệt chiếu của địa phương ngày bị mai một do số người trong độ tuổi lao động trẻ hầu hết đi làm tại các công ty, xí nghiệp, người làm nghề hiện tại chủ yếu là người trung tuồi và người già .

Những lá chiếu được người dân cẩn thận gim những đầu đay để giữ cho cây cói không bị bong ra khi sử dụng

Xã Kim Chính hiện có 3 làng nghề truyền thống chế biến cói được UBND tỉnh công nhận, đó là làng nghề Thủ Trung, Kiến Thái, Trì Chính. Phát triển làng nghề truyền thống đã và đang là hướng đi đúng đắn, thúc đẩy kinh tế của địa phương. Những năm qua, làng nghề truyền thống của xã đã tạo việc làm thường xuyên trên 1.500 lao động với mức thu nhập ổn định từ 100 – 160.000 đồng/người/ngày, từ làm nghề truyền thống đã giúp nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên khá giả. Năm 2018, tỷ lệ hộ nghèo của xã còn 4,9% (theo tiêu chí mới), thu nhập bình quân đầu người đạt 37 triệu đồng.

Tuy nhiên, hiện nay với tốc độ kinh tế ngày càng phát triển, nền kinh tế bước vào thời kỳ đổi mới và hội nhập, trong điều kiện các mặt hàng truyền thống phải đối mặt với sức ép cạnh tranh với các mặt hàng công nghệ cao, thị trường đầu ra cho các sản phẩm truyền thống chưa thực sự tương xứng với tiềm năng, thế mạnh. những người trong độ tuổi lao động trẻ hầu hết đi làm việc tại các công ty, các khu công nghiệp.

 Để giữ gìn nghề truyền thống của cha ông để lại, cùng với việc duy trì nghề dệt chiếu, tại làng nghề của xã Kim Chính nhân dân đã năng động, cải tiến các mẫu mã sản phẩm, ngoài các sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ cây cói, người dân Kim Chính còn tiếp thu khoa học kỹ thuật, đưa nguyên liệu mới là bèo bồng và lúa non vào chế biến các sản phẩm thủ công truyền thống, đáp ứng với thị hiếu người tiêu dùng, tăng tính cạnh tranh trên thị trường, tận dụng được những nguyên liệu sẵn có ở địa phương. Các gia đình quan tâm truyền nghề cho các con, cháu để lưu giữ nghề truyền thống.

Nghề tiểu thủ công nghiệp đã tạo việc làm cho nhân dân lúc nông nhàn

Cùng với đó xã Kim Chính đã triển khai nhiều giải pháp phù hợp với thực tiễn địa phương như: Quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ cho người dân được vay vốn mua sắm các trang thiết bị mở rộng sản xuất, tham gia các lớp đào tạo nghề và nâng cao tay nghề tiếp cận những mẫu mã mới, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp về mặt bằng sản xuất, tìm kiếm thị trường tiêu thụ…

Nghề truyền thống được chế biến từ cây cói duy trì và phát triển không chỉ giải quyết việc làm cho người dân xã Kim Chính những lúc nông nhàn mà còn góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân, thúc đẩy kinh tế của địa phương ngày càng phát triển.

Bải, ảnh: Nguyễn Chinh – Đài truyền thanh huyện