Hướng tới kỷ niệm 190 năm thành lập huyện (1829 - 2019) và 65 năm giải phóng huyện Kim Sơn (1954 - 2019). Sáng 8/5/2018, Ban Thường vụ Huyện ủy tổ chức Hội thảo Khoa học “Thời điểm tiến hành công cuộc khẩn hoang và thành lập huyện Kim Sơn”. Đồng chí Nguyễn Hoàng Hà – Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện chủ trì hội thảo.
 
Tham gia hội thảo có Phó giáo sư, Tiến sĩ Đào Tố Uyên – Giảng viên cao cấp Khoa Lịch sử, Đại học Sư phạm Hà Nội. Phó giáo sư, Tiến sĩ Bùi Xuân Đính – Viện Dân tộc học, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam. Tiến sĩ Nguyễn Phương Thảo – Giảng viên Trường Đại học Nông nghiệp. Các đồng chí nguyên là Thường trực Huyện ủy đã chuyển công tác. Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy. Các đồng chí nguyên Thường trực Huyện ủy, nguyên Ủy ban Thường vụ Huyện ủy đang nghỉ hưu trên địa bàn. Các đồng chí ủy viên Ban Thường vụ Huyện ủy. Các đồng chí trong Ban Biên tập cuốn “Lịch sử Đảng bộ huyện Kim Sơn (1947 - 2017)”. Đại diện một số phòng, ban, ngành của huyện.

Các đại biểu dự Hội thảo

Theo nhiều tài liệu nghiên cứu ghi chép lại cho thấy, huyện Kim Sơn được thành lập vào năm Kỷ Sửu đời Vua Minh Mệnh (năm 1829) do cụ Nguyễn Công Trứ khai hoang lập ấp. Trước đây, theo nội dung cuốn sách công cuộc khẩn hoang thành lập huyện Kim Sơn và một số tài liệu thì huyện Kim Sơn được thành lập cuối năm 1829 và huyện lấy ngày giỗ cụ Nguyễn Công Trứ làm ngày thành lập huyện. Tuy nhiên trong thời gian gần đây, trên cơ sở một số tài liệu mới, trong đó có tài liệu chính sử và tài liệu của địa phương đã cho rằng thời điểm ngày thành lập huyện vào cuối năm 1829 là chưa phù hợp, vì theo Sách Đại Nam thực lục tập Hai của Quốc sử quán triều Nguyễn có ghi: “Kỷ Sửu, năm Minh Mệnh thứ 10 (1829), mùa xuân, tháng 3, ngày Bính Thân, tiết Thanh minh….bắt đầu đặt huyện Kim Sơn, lệ vào phủ Yên Khánh, Ninh Bình. Lĩnh Dinh điền sứ là Nguyễn Công Trứ ở phía ngoài đê Hồng Lĩnh đo được số ruộng hoang là 14.620 mẫu, chia cấp cho dân nghèo hơn 1.260 người, lập thành 3 làng, 22 ấp, 24 trại và 4 giáo chia làm 5 tổng, tâu xin đặt riêng một huyện, gọi là Kim Sơn, chọn người hợp với địa phương làm tri phủ huyện để phủ dụ khuyên bảo”.

Phó giáo sư, Tiến sĩ Đào Tố Uyên – Giảng viên cao cấp Khoa Lịch sử, Đại học Sư phạm Hà Nội phát biểu tại Hội thảo

Phó giáo sư, Tiến sĩ Bùi Xuân Đính – Viện Dân tộc học, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Ông Trần Anh Học – nguyên Bí thư Huyện ủy Kim Sơn giai đoạn 1987 – 1996  phát biểu tại Hội thảo

Trao đổi, thảo luận tại hội thảo, các đại biểu, nhà khoa học đã xác định thông tin, đưa ra căn cứ, luận chứng khoa học để cung cấp thêm tài liệu về những vấn đề liên quan đến ngày, tháng, năm thành lập huyện Kim Sơn và thời điểm tiến hành công cuộc khẩn hoang. Căn cứ vào những tài liệu lịch sử các nhà khoa học và các đại biểu thống nhất ngày 5/4/1829 là ngày thành lập huyện Kim Sơn.

Đồng chí Nguyễn Hoàng Hà – Tỉnh ủy viên, Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch HĐND huyện chủ trì hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Bí thư Huyện ủy đã cảm ơn những ý kiến đóng góp của các nhà khoa học, các đại biểu đã làm sáng tỏ thêm luận cứ, căn cứ khoa học xác định ngày thành lập huyện cũng như hiểu rõ hơn về cội nguồn truyền thống lịch sử hình thành và phát triển của huyện Kim Sơn, kinh nghiệm khai hoang lấn biển cũng như cách thức tổ chức đời sống xã hội của ông cha. Qua những tư liệu lịch sử, Ban Thường vụ Huyện ủy quyết định lấy ngày 2/3/1829 âm lịch, tức ngày 5/4/1829 là ngày thành lập huyện Kim Sơn.
 
Về thời điểm xác định công cuộc khẩn hoang còn nhiều quan điểm, Ban Thường vụ tiếp tục ghi nhận các ý kiến và có trao đổi, thảo luận, cân nhắc và chính thức có quyết định khi có đầy đủ tư liệu và có sự đồng thuận, thống nhất cao.
 
Những tư liệu lịch sử tại hội nghị hôm nay và các tư liệu, sự kiện trong quá tình sưu tầm, nguyên cứu trong thời gian tới sẽ được bổ sung, cập nhật, trong quá trình biên soạn, sửa đổi, tái bản có bổ sung cuốn Công cuộc khẩn hoang huyện Kim Sơn, Lịch sử Đảng bộ huyện cho phù hợp với tình hình thực tiễn.
 

Mai Hoa, Diệu Hoa – Đài truyền thanh Huyện