Tại các xã ven biển của huyện Kim Sơn hiện có trên 30 hộ nuôi trồng thủy sản đang áp dụng hình thức nuôi tôm trong ao tròn nổi có mái che và theo từng giai đoạn. Đây là một trong những phương pháp tiên tiến đang được các hộ nuôi trồng thủy sản áp dụng thành công mang lại hiệu quả vượt trội cả về kinh tế lẫn môi trường, được khuyến khích nhân rộng trong thời gian tới

Với lợi thế diện tích mặt nước lớn, những năm qua, người dân các xã ven biển huyện đã phát huy thế mạnh trong nuôi trồng thủy sản, đem lại nguồn kinh tế, cải thiện đời sống. Trước đây, người NTTS thường áp dụng nuôi theo phương thức truyền thống từ quảng canh, quảng canh cải tiến sang thâm canh 1 giai đoạn và thâm canh lót bạt. Hiện nay, nhiều hộ NTTS đã lựa chọn hình thức nuôi tôm trong ao tròn nổi có mái che và theo từng giai đoạn, đây là hình thức nuôi mới đã và đang mang lại hiệu quả vượt trội về kinh tế và cải thiện được môi trường nuôi.

Sản lượng thu hoạch tôm tại các ao tròn nổi có thể đạt 30 – 50 tấn/ha/vụ

 Đến mô hình nuôi tôm trong ao tròn nổi  có mái che và theo từng giai đoạn của gia đình ông Phạm Đăng Hùng – Khối 1, Thị Trấn Bình Mình, là một trong những hộ ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Ông Hùng cho biết: Trước đây cũng giống như bao hộ dân khác, gia đình ông chủ yếu nuôi tôm theo hình thức quảng canh và bán thâm canh. Với việc áp dụng mô hình này, người nuôi gặp khó khăn trong việc quản lý diễn biến môi trường trong ao nuôi, tôm dễ nhiễm bệnh, dễ bị tác động bởi các yếu tố thời tiết và tỷ lệ sống của tôm thấp. Tham dự các lớp tập huấn do Trạm thủy sản Kim Sơn –Yên Khánh tổ chức và tìm hiểu trên truyền thông, ông Hùng đã đầu tư xây dựng 3 ao, hiện đã thu hoạch được 2 vụ đem lại hiệu quả kinh tế cao. So sánh với ao nuôi truyền thống diện tích 1.000m² một năm gia đình ông thu được 1 tấn tôm/vụ nhưng khi chuyển sang nuôi tôm trong ao tròn nổi diện tích 500m² sản lượng thu được 1,7 tấn/vụ.

Mô hình nuôi tôm trong ao tròn nổi có mái che và theo từng giai đoạn có 3 hình thức xây dựng gồm: ao tròn làm bằng đất hoàn toàn, ao tròn làm bằng khung sắt và ao tròn bằng bê tông hoặc gạch xây, mỗi loại có ưu điểm, nhược điểm riêng, tùy theo nhu cầu và kinh tế của hộ gia đình mà có cách lựa chọn hình thức xây dựng phù hợp. Kích cỡ mỗi ao tròn có diện tích từ 300 – 800m², thành cao từ 1,2 – 1,8m. Chi phí để đầu tư xây dựng ao tròn nổi ko quá cao, theo ước tính chi phí đầu tư xây dựng 1 ao bán thâm canh 500m² có giá trên 100 triệu đồng, nhưng xây dựng ao tròn nổi bê tông có mái che giá thành khoảng 60 triệu đồng. Đặc điểm nổi bật của ao tròn nổi là có lòng ao tròn rộng, rốn ao được thiết kế hình phễu và mô hình này cũng dựa vào lực ly tâm để đẩy và thu gom thức ăn thừa, phân tôm vào giữa ao, giúp người nuôi loại bỏ chất thải rất hiệu quả, hạn chế việc gây ô nhiễm ao nuôi. Do nằm nổi trên mặt đất nên không bị ô nhiễm bởi hóa chất có hại hoặc mầm bệnh tích tụ trong đất ngấm ngược vào bể. Do vậy, với việc áp dụng mô hình nuôi trong ao tròn nổi, dịch bệnh gây hại cho tôm được kiểm soát, đồng thời dễ kiểm soát môi trường nước, tăng vượt trội mật độ thả nuôi. Mật độ nuôi thả sẽ được chia thành 3 giai đoạn, giai đoạn 1 là 2.000 con/m², giai đoạn 2 là là 500 con/m², giai đoạn 3 là 200 con/m². Việc nuôi thả theo từng giai đoạn cũng góp phần kiểm soát dịch bệnh trên tôm, tôm có sức đề kháng cao và tỷ lệ sống của tôm đạt từ 90 - 100%, sản lượng thu hoạch có thể đạt 30 – 50 tấn/ha/vụ. Thời gian nuôi tôm ngắn từ 2 – 3,5 tháng nên các hộ nuôi có thể chuyển đổi từ 2 vụ/ năm lên 3-5 vụ/năm. Bên cạnh đó, ao thiết kế có mái che giảm tác động của thời tiết; thường các ao nuôi tròn nối có thiết kế nhỏ hơn với các ao nuôi truyền thống hình vuông nên việc đầu tư trang thiết bị như quạt nước, hệ thống cấp thoát nước cũng giảm được nhiều kinh phí và công chăm sóc cũng thấp hơn phương pháp nuôi truyền thống…

Các ao nuôi đều được thiết kế có mái che góp phần hạn chế ảnh hưởng của thời tiết đến con nuôi thủy sản

Mô hình nuôi tôm trong ao tròn nổi theo từng giai đoạn đã được các hộ NTTS ven biển trên địa bàn huyện áp dụng từ những năm 2018, từ 1 vài hộ áp dụng với những hiệu quả vượt trội, hiện đã có hơn 30 hộ áp dụng phương pháp nuôi tôm này, nhiều hộ có có từ 3-6 ao như: hộ anh Phạm Văn Học xóm 4, xã Kim Hải; hộ ông Phạm Đăng Hùng, Phạm Văn Tú - khối 1, Thị trấn Bìn Minh… Nuôi tôm trong ao tròn nổi, có mái che và nuôi theo từng giai đoạn có ưu điểm nổi là kiểm soát được lượng thức ăn thừa và phân tôm; môi trường đảm bảo; tỷ lệ sống và mật độ nuôi cao; bể nuôi được đặt nổi hoàn toàn trên mặt đất, phủ bạt nên hạn chế mầm bệnh từ đất xâm lấn vào. Mặt khác, diện tích ao nhỏ nên tiện lợi cho người nuôi trong khâu chăm sóc, quản lý nguồn nước, năng suất cao và trên hết là chất lượng thành phẩm vượt trội. Tuy nhiên, mô hình nuôi tôm trong ao tròn nổi cũng đòi hỏi trình độ tham canh của người nuôi phải cao, nắm chắc KHKT, ứng dụng linh hoạt vào thực tiễn.

Theo đánh gia chung của ngành chuyên môn, đây là xu hướng nuôi tôm hiện đại đem lại nhiều lợi ích kép cho người NTTS, góp phần phát triển ngành thủy sản theo hướng bền vững và đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân.

Nguyễn Chinh