Những năm qua, nghề nuôi hàu giống ở Kim Sơn phát triển mạnh mẽ, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân. Đặc biệt, từ cuối năm 2024 trở lại đây, giá hàu giống tăng mạnh, nhiều hộ nông dân phấn khởi vì trúng đậm, thu về tiền tỷ.

Nhờ được giá, trại sản xuất hàu giống của gia đình ông Trần Văn Tùy (thị trấn Bình Minh) cho thu nhập không dưới 500 triệu đồng/vụ.

Nông dân phấn khởi

Đầu tháng 3, tôi có dịp về các xã ven biển của huyện Kim Sơn, trong khi các hộ nuôi tôm đang sửa sang, vệ sinh ao đầm chuẩn bị cho vụ nuôi mới quan trọng nhất trong năm thì nhiều hộ làm giống nhuyễn thể vẫn đang liên tục cho sinh sản các lứa mới. Giá hầu tăng cao, tiêu thụ thuận lợi chính là động lực để bà con tích cực đầu tư thâm canh, quay vòng sản xuất.

Tìm đến trại hàu giống của gia đình anh Nguyễn Phương Nam (xóm 4, Kim Đông). Trại được xây dựng trên quy mô diện tích 7.000m2 , được đầu tư ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến, đầy đủ các hạng mục như: nhà ươm hàu, nhà nuôi tảo, phòng dưỡng tảo, bể lọc nước... cùng các trang thiết bị máy móc hiện đại khác.

Vừa gặp, anh Nam đã vui vẻ khoe: “Vụ hàu giống này gia đình phải thu về trên 1 tỷ đồng. Giá hàu giống từ cuối năm ngoái đến nay tăng cao, đặc biệt là sau cơn bão số 3 (tháng 9 năm 2024), các hộ nuôi thủy sản ở Quảng Ninh, Hải Phòng bị thiệt hại nặng nề, kéo theo nhu cầu giống để phục hồi sản xuất tăng cao, giá hàu giống lúc đó lên tới 160-170 nghìn đồng/chùm, hiện giờ tuy giá đã hạ nhiệt nhưng vẫn được 120 nghìn đồng/chùm (giai đoạn trước chỉ khoảng 60-100 nghìn đồng/chùm).

Chính vì mức giá hấp dẫn như vậy nên gia đình tôi liên tục quay vòng sản xuất, cứ 20-30 ngày/lứa, đến thời điểm này đã xuất ra thị trường khoảng 1 vạn chùm giống, chủ yếu đi Quảng Ninh, Hải Phòng và một phần đưa vào miền Trung.

Chung niềm vui được mùa, được giá như anh Nam, ông Trần Văn Tùy, thị trấn Bình Minh cho biết: Gắn bó với nghề nuôi trồng thủy sản nhiều năm, trong đó tôm là con nuôi chủ lực, tuy nhiên thời tiết, dịch bệnh ngày càng diễn biến phức tạp nên năm 2020 ông chuyển sang làm giống hàu.

Theo ông Tùy, nuôi con hàu mặc dù thời tiết, giá cả có lúc thuận lúc không, nhưng nhìn chung vẫn ổn định hơn nuôi tôm. Cái hay nữa là thời gian sản xuất một lứa hàu rất nhanh, chỉ từ 20-30 ngày nên lứa này hỏng thì có thể sản xuất lứa khác, chi phí không đáng kể, thức ăn cho hàu giống là tảo nên có thể tự sản xuất được. Do vậy, từ khi chuyển sang làm hàu giống chưa năm nào gia đình ông bị thua lỗ, chỉ là được ít hay nhiều thôi. Riêng năm nay thì trúng đậm do thời tiết thuận lợi, tỷ lệ hàu bám cao, trong khi giá hàu liên tục duy trì ở mức trên 100 nghìn đồng/chùm. Dự kiến hết vụ, gia đình thu lãi không dưới 500 triệu đồng.

Chia sẻ về quy trình sản xuất hàu giống, ông Tùy cho biết: Để tránh trùng huyết, hàu bố mẹ phải được tuyển chọn cách xa vùng địa lý, đồng thời đảm bảo chất lượng về ngoại hình, tuyến sinh dục có màu trắng sữa thì mới cho kích thích sinh sản. Ấu trùng hàu sẽ được ương nuôi trong các bể và cho ăn bằng tảo. Khi trên 80% lượng ấu trùng trong bể đã có điểm mắt và chân đã hoạt động thì sẽ sử dụng vỏ hàu đã được vệ sinh, sát trùng, xâu thành chuỗi làm giá thể cho ấu trùng hàu bám. Sau khoảng 20 ngày, kể từ khi treo mảnh bám có thể xuất bán con giống cho người nuôi thương phẩm.

Đưa Kim Sơn trở thành trung tâm sản xuất giống nhuyễn thể hàng đầu

Theo tìm hiểu của phóng viên, vùng thủy sản nước mặn ven biển Kim Sơn có chất đáy tương đối mềm, độ mặn không cao nên không thích hợp để nuôi hàu thương phẩm nhưng rất thuận lợi cho sản xuất hàu giống. Tận dụng lợi thế này, từ năm 2016 đã có một số hộ dân mày mò tìm cách làm hàu giống và đã thành công. Từ đó, bà con truyền tai nhau kỹ thuật, nghề làm hàu giống ở Kim Sơn càng ngày càng phát triển mở rộng.

Hiện nay, toàn vùng có hơn 350 cơ sở với diện tích khoảng 354 ha sản xuất ngao giống, hàu giống. Doanh thu từ nghề nuôi hàu giống trên địa bàn lên tới hàng trăm tỷ đồng mỗi năm, các trang trại có thu nhập từ 1- 2 tỷ đồng/năm không phải là hiếm.

Đồng chí Hoàng Văn Bằng, Phó Chủ tịch UBND xã Kim Đông cho biết: Nhiều nông dân làm hàu giống trên địa bàn xã năm nay có thu nhập cao nhờ hàu được giá, dễ tiêu thụ. Hiện, có một số hộ đang tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, cũng như chuyển đổi từ nuôi tôm sang làm hàu giống.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho bà con phát triển kinh tế nhưng cũng tránh tình trạng phát triển tự phát, ồ ạt, dẫn đến dư thừa, “được mùa mất giá”, một mặt địa phương tạo điều kiện thuận lợi nhất về nguồn nước, vốn, đất đai, mặt khác cũng khuyến cáo bà con chỉ được chuyển đổi ở những diện tích được phép, tránh phá vỡ quy hoạch.

Được biết, hàu giống ở huyện Kim Sơn được đánh giá có chất lượng tốt hơn so với các địa phương khác, kể cả các giống hàu nhập ngoại, với tỷ lệ sống nhiều hơn, con giống dày, phát triển nhanh, chất lượng hàu thương phẩm tốt. Vì vậy, hàu giống Kim Sơn được ưa chuộng ở hầu hết các địa phương nuôi trồng hàu như Quảng Ninh, Hải Phòng và một số tỉnh miền Trung...

Năm 2023, hàu giống Kim Sơn đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Giấy chứng nhận nhãn hiệu. Từ đây, sản phẩm hàu giống Kim Sơn đã có thêm một công cụ quan trọng và hữu hiệu, góp phần giữ gìn, phát huy danh tiếng, chất lượng, bảo vệ thương hiệu sản phẩm.

Có thể thấy, hiệu quả phát triển các giống nhuyễn thể đã góp phần quan trọng làm nên thành công của ngành thủy sản Kim Sơn nói riêng và Ninh Bình nói chung.

Để nâng cao hơn nữa giá trị sản phẩm, phát triển bền vững nghề nuôi hàu giống, ngành Thủy sản tỉnh sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị, viện nghiên cứu, chính quyền các địa phương tập trung tuyên truyền tới các hộ nuôi cách thức giữ gìn, cải tạo, bảo vệ môi trường nước phục vụ sản xuất; mở các lớp tập huấn kiến thức sản xuất hàu giống theo công nghệ tiên tiến, góp phần nâng cao kỹ thuật sản xuất và xây dựng các chính sách hỗ trợ các hộ nuôi; hướng dẫn người dân thực hiện nghiêm cam kết trong Bản ghi nhớ về việc phối hợp cung ứng, quản lý chất lượng giống nhuyễn thể với Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ninh... từ đó đưa Kim Sơn trở thành trung tâm sản xuất giống nhuyễn thể hàng đầu của quốc gia.

Nguồn: Báo Ninh Bình