Lịch sử mấy nghìn năm văn hiến của dân tộc ta từ xưa đến nay, gia đình luôn đóng vai trò quan trọng. Tên tuổi các vị anh hùng, các danh nhân, các bậc kỳ tài, các nhà Cách mạng lỗi lạc phần đa xuất phát từ những gia đình có tính chất đặc biệt. Tiềm ẩn trong những gia đình đó là sự chăm sóc, giáo dục của những người cha, người mẹ đã tảo tần nuôi con ăn học thành tài. Điều đó chứng minh, rằng: Gia đình có vai trò rất lớn trong việc hình thành và phát triển của xã hội, là nơi giữ gìn, vun đắp, phát huy những giá trị tốt đẹp của con người.

Gia đình-nơi của yêu thương và chia sẻ (Ảnh internet).

Về xã Kim Chính hỏi đến gia đình cụ bà Đinh Thị Đặng 94 tuổi, tại xóm 7A, mọi người đều dành cho gia đình cụ những lời kính trọng, đó là gia đình gia giáo. Cụ ông là Đại tá Vũ Anh Hiền (cụ đã mất năm 2009). Cụ bà là người vợ tào khang, tảo tần sớm hôm chăm sóc cho gia đình. Người xưa có câu ca ‘Dạy con từ thủa còn thơ”, gần 100 năm bình sinh, trong cách chăm sóc, giáo dục, nuôi dưỡng, cụ luôn dạy cho con, cháu, chắt những điều hay lẽ phải ở đời và giữ đúng đạo hiếu làm người, cụ chỉ cho con, cháu, chắt biết những nề nếp gia phong của gia đình, dòng tộc. “Thứ nhất phải có ông bà. Thứ hai kế đến chính là mẹ cha. Còn con đứng ở thứ ba. Cháu thì đứng chót đó là thứ tư. Chít thì đứng ở thứ năm. Một hơi kể hết đủ năm đại đường”.

Hiểu sâu sắc nề nếp trên, cả ba người con của gia đình cụ đều ngoan ngoan, học giỏi, thành tài và là những người công dân tử tế. Người con cả là Thiếu tướng Vũ Anh Văn, nguyên Tư lệnh, Bộ Tư lệnh Thông tin đã từng du học Liên Xô những năm 1990. Người con thứ hai là Đại tá Vũ Anh Thiều, nguyên Phó Giám đốc Công an Tỉnh Ninh Bình, người con thứ ba là Vũ Thị Thu Hằng hiện là Phó Hiệu Trưởng trường Trung học phổ thông Trung Văn, Quận Nam Từ Liêm, Thành phố Hà Nội. Không những con gái, con trai mà con dâu, con rể; các cháu trai, gái, dâu, rể; chắt của cụ đều ngoan ngoãn, học giỏi, là những công dân tốt, có nhiều đóng góp cho xã hội, hiện nay các cháu của cụ đang công tác trong ngành Công an, Quân sự, Ngoại giao. Các con, cháu, chắt của gia đình cụ yêu thương, đoàn kết, luôn nhớ lời hai cụ dặn: “ Anh em nào phải người xa. Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân. Yêu nhau như thể tay chân. Anh em hòa thuân hai thân vui vầy”.

Quan niệm “ Thuận vợ thuận chồng tát biển đông cũng cạn” được chị Trần Thị Diệu Hoa ở xã Quang Thiện chia sẻ “Mọi niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống, vợ chồng cùng nhau tâm sự chia ngọt sẻ bùi” bởi “Đôi ta là nghĩa tào khang, xuống khe bắt ốc, lên ngàn hái rau”. Có mái ấm hạnh phúc thì mới tạo động lực cho các cá nhân trong gia đình cùng nhau góp công, góp sức xây dựng một xã hội phát triển.

Con cái khỏe mạnh, ngoan ngoãn là tài sản vô giá đối với gia đình chị Hoa.

Xác định gia đình là tế bào của xã hội, nơi duy trì nòi giống, là môi trường quan trọng, hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách con người, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp chống các tệ nạn xã hội. Thời gian qua, phong trào xây dựng gia đình văn hóa ở huyện Kim Sơn luôn có sự phối kết hợp của các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức hội: Phòng Văn hóa & Thông tin phối hợp với Phòng Lao động thương binh xã hội và các ngành liên quan đẩy mạnh tuyên truyền về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình. Hàng năm phối hợp với các xã, thị trấn rà soát đối tượng, hỗ trợ gia đình nghèo, gia đình chính sách có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, trẻ em tàn tật, người cao tuổi không nơi nương tựa để kịp thời tham mưu cho huyện có sự hỗ trợ phù hợp. Các tổ chức Hội, đoàn thể có nhiều phong trào, hoạt động, thúc đẩy sự tham gia của các gia đình đối với sự phát triển của xã hội. Trong đó, Hội phụ nữ với phong trào thi đua "Phụ nữ tích cực học tập, lao động, sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc" và Cuộc vận động xây dựng gia đình "5 có, 3 sạch", tuyên truyền cho hội viên phấn đấu đạt 4 phẩm chất của người Phụ nữ: Tự tin - Tự trọng - Trung hậu - Đảm đang; Hội nông dân với phong trào “ Gia đình nông dân văn hóa”; Hội Cựu chiến binh với phong trào “Gia đình Hội Cựu chiến binh gương mẫu”; Đoàn Thanh niên Huyện thường xuyên tổ chức diễn đàn “Xây dựng tình bạn đẹp, nói không với bạo lực học đường”, cuộc vận động “Xây dựng gia đình trẻ no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh”.

Hội LHPN huyện Kim Sơn tổ chức Diễn đàn “ Trạm yêu thương, để mọi người cùng chia sẻ, chung tay xây dựng gia đình hạnh phúc.

Bên cạnh đó, nhóm phòng, chống bạo lực gia đình ở các thôn, xóm, phố hoạt động hiệu quả, các nội dung tuyên truyền, thực hiện được các khu dân cư cụ thể hóa, lồng ghép vào các hoạt động của Phong trào "Gia đình văn hóa", “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, cuộc vận động “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phong trào “Ông bà, cha mẹ mẫu mực, con cháu thảo hiền”, “Nuôi con khỏe, dạy con ngoan”, “Xóm, phố bình yên, gia đình hạnh phúc”. Từ các phong trào trên, các hộ gia đình nêu cao tinh thần đoàn kết, hướng đến các hoạt động cộng đồng, tượng trợ giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.

Xây dựng Gia đình văn hóa còn có tác dụng tích cực trong cuộc vận động thực hiện nếp sống mới trong việc cưới, việc tang, lễ hội, mừng thọ. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm, Đoàn Thanh niên trong huyện đã tổ chức 23 đám cưới văn minh tiết kiệm theo tiêu chí “6 không”. Việc hiếu được các gia đình tổ chức theo đúng quy ước, hương ước của địa phương. Tại các khu dân cư, các gia đình văn hóa đều là những hạt nhân tích cực trong phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao, góp phần giữ vững an ninh trật tự ở cơ sở. Đến nay, toàn huyện có trên 49.000 hộ đạt danh hiệu Gia đình văn hóa, chiếm 90,2% số hộ gia đình toàn huyện, trong đó có trên 70% gia đình đạt văn hóa 3 năm liền.  Tỷ lệ hộ nghèo còn 2,71%, hộ cận nghèo còn 3,24%.

Là vùng đất mở, hình thành cách đây 195 năm, nơi hội tụ của những con nguời đến từ nhiều vùng đất khác nhau, mang những bản sắc văn hóa khác nhau nhưng cho đến nay việc xây dựng đời sống văn hóa, gia đình văn hóa được huyện Kim Sơn thực hiện khá tốt. Dựa trên các tiêu chí: Gia đình ấm no hạnh phúc, làm tốt các nghĩa vụ của công dân, thực hiện kế hoạch hóa gia đình, đoàn kết tương trợ cộng đồng…v.v,  các thành viên trong gia đình cùng chăm lo xây dựng gia đình hòa thuận, đoàn kết, tiến bộ, sống kỷ cương, ứng xử lễ phép, gương mẫu chấp hành các quy định của pháp luật, quy ước, hương ước của địa phương, có lối sống lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội, chung tay cùng cộng đồng xây dựng các công trình phúc lợi, cảnh quan môi trường. Các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, hộ nghèo được cả xã hội quan tâm hỗ trợ để phát triển kinh tế. Đời sống vật chất, tinh thần của các gia đình được nâng lên. Các giá trị đạo đức truyền thống của gia đình được quan tâm và gìn giữ.

Xây dựng gia đình văn hóa không phải là việc bỏ quên những giá trị truyền thống cũ và chạy theo lối sống tân thời mà xây dựng gia đình văn hóa là phải đồng thời củng cố, phát huy những giá trị đạo đức truyền thống cũ và cập nhật, tiếp thu những giá trị, xu hướng mới có ảnh hưởng tích cực tới cộng đồng. Để phát huy các giá trị văn hóa trong gia đình, thời gian tới, huyện Kim Sơn tiếp tục thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm lan tỏa, tôn vinh những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam và hưởng ứng Ngày Gia đình Việt Nam 28/6, trong đó, giải pháp trọng tâm nhất là công tác tuyên truyền, lan tỏa những giá trị, thông điệp tích cực tới các tầng lớp nhân dân về Ngày Gia đình Việt Nam, khơi gợi niềm tin, ý thức chung tay xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc và văn minh, tạo sự lan tỏa về các chuẩn mực, giá trị đạo đức, truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam. Từ đó chuyển biến trong nhận thức của đông đảo quần chúng nhân dân về vai trò, vị trí của gia đình, có hành động thiết thực xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc góp phần thực hiện có hiệu quả Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2030. Nâng cao chất lượng, hiệu quả, hoạt động của các Câu lạc bộ (CLB) gia đình hạnh phúc. Gắn nội dung hoạt động của CLB “Gia đình phát triển bền vững” với các tiêu chí của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Tổ chức các hội thi, hội thảo về chủ đề “Gia đình hạnh phúc” để nâng cao sự hiểu biết về gia đình và Luật phòng chống bạo lực gia đình. Hàng năm hướng dẫn các xã, thị trấn tiếp tục tuyên truyền các khu dân cư thực hiện Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình, việc đăng ký và thực hiện bình xét gắn với việc đăng ký và bình xét tiêu chuẩn gia đình văn hóa.

Một gia đình hạnh phúc, an định và đầm ấm có thể mang đến cho các thành viên trong nhà sự ủng hộ, động viên và an ủi vô tận, đồng thời thúc đẩy họ theo đuổi mục tiêu và ước mơ của mình. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định việc quan tâm đến gia đình là đúng vì “Nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì gia đình càng tốt, hạt nhân của xã hội là gia đình”. Vì vậy mà mỗi người chúng ta cần quan tâm hơn nữa đến gia đình, chăm lo cho tổ ấm, dạy bảo con cái, kính trọng ông bà cha mẹ, từng bước ổn định, củng cố, xây dựng gia đình theo tiêu chí ít con, no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Để mỗi gia đình Việt Nam thực sự là tổ ấm của mỗi người và là tế bào lành mạnh của xã hội, mục tiêu chung là hướng đến xây dựng “Gia đình hạnh phúc- Quốc gia thịnh vượng”. 

Hà Trang