Ngày 23 tháng Chạp, là ngày Táo quân về trời, để bẩm tấu những việc hay việc dở của mỗi gia đình trong một năm qua. Theo thông lệ, người dân Kim Sơn cũng như người dân cả nước sẽ sắm sửa lễ cúng ông Táo và thả cá chép. Tuy nhiên, năm nay người dân vẫn phải hạn chế tụ tập đông người, tuân thủ 5K để tránh sự lây lan của dịch bệnh Covid – 19.

Có thể thấy, trải qua thời gian, văn hóa lễ, tết đã bén rễ lâu bền trong đời sống tinh thần của mỗi người dân. Mỗi ngày lễ, tết truyền thống đều ẩn chứa, gửi gắm những ý nghĩa tốt đẹp, trong đó có Tết ông Công, ông Táo. Qua đó đã và đang góp phần bồi đắp, làm giàu thêm nền văn hóa của quê hương, đất nước, tiếp tục lan tỏa những điều tốt đẹp trong cuộc sống.  Khi nhắc đến lễ, tết truyền thống của người Việt không thể không nói tới Tết ông Công, ông Táo.

Trong tâm thức dân gian, ông Công, ông Táo (Táo Quân, ông Táo, Thổ Công, Thần Bếp, Ba ông đầu rau…) là vị thần vô cùng quan trọng ngự tại mỗi gia đình. Do đó, trong mỗi ngôi nhà đều có bàn thờ và được kính lễ hết sức chu đáo. Nói như vậy để thấy rằng việc thờ cúng thổ công là việc trọng, đã đi vào tâm thức của nhiều người.Ý nghĩa là vậy nên Tết ông Công, ông Táo là dịp để các gia chủ tri ân vị thần đã cai quản việc bếp núc, đất đai, nhà cửa, chợ búa cho gia đình. Vào ngày 23 tháng Chạp, Táo Quân sẽ lên Thiên đình để báo cáo những điều tốt đẹp trong năm qua. Cho nên các gia chủ đều sửa soạn lễ tươm tất để tiễn ông về chầu trời với những gửi gắm, ước mong ông sẽ báo cáo với Thiên đình những điều tốt đẹp và mong cầu trong năm mới sẽ còn đạt được nhiều điều tốt đẹp, hanh thông, viên mãn hơn nữa, và đây cũng là 1 nét văn hóa được lưu truyền từ đời này qua đời khác

Dân gian cũng quan niệm rằng, ông cưỡi cá chép lên chầu trời nên trong đồ lễ cúng có thêm cá chép bằng giấy hoặc cá chép thật để ông làm “phương tiện” là thế. Lễ xong, người ta sẽ hóa cá chép giấy, còn đối với cá chép thật sẽ mang ra sông, suối thả. Ẩn trong nghi lễ thả cá chép còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc hơn đó là phóng sinh, hành thiện, tạo phúc

Dẫu biết rằng lễ, tết là truyền thống hằng năm không thể bỏ qua, song trong bối cảnh cả nước đang thực hiện Nghị quyết 128 của Chính phủ về “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”, mỗi người dân trên địa bàn huyện cần nâng cao ý thức, chung tay phòng, chống dịch bệnh bắt đầu từ những hành động nhỏ nhất. Có như vậy, lễ, tết mới thực sự ý nghĩa, trọn vẹn. Còn nhớ, dịp Tết Thanh Minh đầu năm 2021, để góp phần phòng, chống dịch Covid-19, nhiều gia đình tại Kim Sơn đã chuyển đổi hình thức tổ chức nhưng vẫn rất ý nghĩa. Cho nên, đón Tết ông Công, ông Táo năm nay cũng cần tổ chức gọn nhẹ, quan trọng là “tấm lòng thành”. Theo đó, các gia đình nên xem xét hạn chế việc tụ họp, gặp mặt ăn tết dịp này để từ đó hạn chế các thành viên phải di chuyển nhiều, góp phần thực hiện tốt thông điệp 5K mà ngành y tế khuyến cáo (khẩu trang – khử khuẩn – khoảng cách – không tụ tập – khai báo y tế).

Việc thực hiện nghi lễ cúng cá chép có thể chuyển sang các hình thức tượng trưng, ước lệ mà vẫn đầy đủ ý nghĩa. Còn nếu đi thả cá ra sông, suối, người dân cần tuân thủ nghiêm thông điệp 5K. Cùng với đó, thực hiện tốt nếp sống văn minh, đó là “thả cá, không thả túi nilon”; không thả trôi sông đồ thờ cúng của năm cũ theo quan niệm “cho mát mẻ” mà hãy thực hiện tiễn giải đúng nơi đã được quy định. Bởi, ý nghĩa của việc hóa giải là mong đón những điều tốt lành trong năm mới nhưng vô tình làm ứ đọng trên các dòng sông, con suối, ảnh hưởng đến cộng đồng, môi trường sinh thái sẽ mất đi ý nghĩa, sự mong cầu,…

Tết đến, xuân về với bao niềm tin và hy vọng tốt đẹp sẽ đến. Tin rằng, khi mỗi người đều nêu cao ý thức, cộng đồng trách nhiệm trong hoạt động đón tết gắn với công tác phòng, chống dịch  Covid-19, mọi người, mọi nhà sẽ được đón một cái tết thật sự ý nghĩa, an toàn nhất.

                                                   Diệu Hoa