Những năm qua, do quá trình đô thị hóa nông thôn, tốc độ phát triển kinh tế - xã hội nhanh, tình trạng xả thải ra các dòng sông phần nào ảnh hưởng tới môi trường, cảnh quan, đồng thời làm ách tắc dòng chảy, hệ thống tưới tiêu phục vụ sản xuất. Trước tình trạng đó, nhiều biện pháp quản lý và bảo vệ dòng sông đã được huyện Kim Sơn đã và đang thực hiện.

Kim Sơn là huyện ven biển, với hệ thống sông ngòi dọc ngang, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông và rất quan trọng cho sản xuất phụ thuộc theo thủy triều. Hiện nay, trên địa bàn huyện có 28 kênh cấp I với chiều dài 110,9 km; 255 tuyến kênh cấp II, cấp III với tổng chiều dài trên 538 km. Những năm qua, quá trình đô thị hóa nông thôn đã kéo theo những tác động tiêu cực đến các dòng sông như: Tình trạng xả nước thải, đổ rác thải làm cản trở, lấn chiếm dòng chảy…khiến cho các dòng sông ngày càng trở nên ô nhiễm, ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe của người dân.

Hoạt động vớt rác thải trên các dòng sông diễn ra thường xuyên

Trước tình trạng đó, nhiều biện pháp quản lý và bảo vệ dòng sông đã được huyện Kim Sơn gấp rút thực hiện. Đáng chú ý là ngày 26/02/2018, UBND huyện Kim Sơn đã Ban hành quy chế quản lý các dòng sông trên địa bàn huyện - đây là một trong những giải pháp hữu hiệu nhằm chung tay bảo vệ dòng sông quê hương. Quy chế quản lý các dòng sông với 3 chương, 18 điều quy định rõ ràng về phạm vi và đối tượng áp dụng, nguyên tắc quản lý các dòng sông, những hoạt động được khuyến khích, quy định về trách nhiệm của các đơn vị, phòng, ban ngành liên quan.

Quy chế quản lý các dòng sông đề ra các mục tiêu quản lý cụ thể như: Nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân trong công tác giữ gìn, bảo vệ các dòng sông trên địa bàn huyện theo quy định của pháp luật. Không có các hoạt động lấn chiếm lòng sông, dòng chảy, tạo các vật cản trên sông dưới mọi hình thức…Nguyên tắc quản lý chính được đặt ra, đó là: Phải gắn kết hài hòa với phát triển kinh tế, bảo đảm tiến bộ xã hội để phát triển bền vững. Hoạt động quản lý các dòng sông phải thường xuyên, lấy công tác tuyên truyền, giáo dục, phòng ngừa là chính, kết hợp chặt chẽ với xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật. Việc quản lý các dòng sông phải thống nhất giữa khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước đi đôi với bảo vệ môi trường, khai thác bền vững các nguồn tài nguyên nước và các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác trên các dòng sông theo quy định của pháp luật. Đồng thời phải xác định rõ trách nhiệm của cơ quan nhà nước, tổ chức, hộ gia đình và cá nhân trong công tác bảo vệ các dòng sông.

Để cụ thể hóa Quy chế quản lý các dòng sông, UBND huyện Kim Sơn đã tập trung chỉ đạo các ngành chức năng, UBND các xã, thị trấn tích cực phối hợp và triển khai ký kết thực hiện Quy chế, đồng thời tiến hành nhiều giải pháp nhằm khơi thông dòng chảy, bảo vệ dòng sông.

Trên địa bàn xã Kim Chính có tuyến sông Kiến Thái dài 7,4km, sông Thủ Trung dài 8km, có sông Đồng Đắc nằm giáp ranh giữa 2 xã: Kim Chính và Đồng Hướng với tổng chiều dài 9km. Thực hiện Quy chế quản lý dòng sông và việc bàn giao các tuyến kênh giáp xã, kênh liên xã, thị trấn cho các địa phương chủ trì bảo vệ, Kim Chính được giao nhiệm vụ quản lý sông Kiến Thái, Thủ Trung và 3,8km sông Đồng Đắc. Ông Đỗ Văn Thành – Chủ tịch UBND xã cho biết: Triển khai thực hiện Quy chế, UBND xã Kim Chính đã giao cho HTX nông nghiệp và các đoàn thể chịu trách nhiệm chính trong việc tổ chức khơi thông dòng chảy trên tuyến kênh. Tổ chức ký cam kết với các hộ dân không tự ý vây bèo và lấn chiếm dòng chảy trên tuyến kênh. UBND các xã bố trí lực lượng đảm bảo an ninh trật tự, có biện pháp kiên quyết để xử lý các hộ dân không chấp hành việc tháo dỡ vây bèo và các vật cản theo quy định. Cùng với đó, xã tuyên truyền nhân dân chung tay bảo vệ dòng sông quê hương bằng các việc làm cụ thể như không vứt rác thải, xả thải và nguyên vật liệu ra sông. Thực hiện trồng hoa và cây xanh tỏa bóng mát dọc 2 bên bờ sông tạo thêm vẻ đẹp thơ mộng cho dòng sông.

Nạo vét lòng sông, khơi thông dòng chảy tại xã Kim Chính

Với sự chỉ đạo sát sao của các cấp, các ngành việc bảo vệ các dòng sông trên địa bàn huyện, thời gian gần đây Kim Sơn đã có những chuyển biến tích cực. Đến nay, các xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã hình thành các tổ, đội tự quản bảo vệ dòng sông. Với hoạt động tích cực của các tổ tự quản dòng sông, tình trạng đổ rác thải, xả nước thải chưa qua xử lý, lấn chiếm dòng chảy được giảm thiểu đáng kể. Công tác giải tỏa, trục vớt các vật cản trên sông được thực hiện thường xuyên, cảnh quan môi trường trên các dòng sông của Kim Sơn đã được cải thiện, lòng sông sạch sẽ, thông thoáng hơn, hiện tượng bèo bồng, rác trôi nổi trên các dòng sông giảm thiểu đáng kể, ý thức người dân trong bảo vệ môi trường từng bước nâng lên.

Chung tay góp sức bảo vệ môi trường, bảo vệ dòng sông quê hương đang được huyện Kim Sơn quyết liệt thực hiện, trong đó đề cao là trách nhiệm của toàn xã hội và mỗi người dân. Từ đó góp phần bảo vệ cuộc sống của cộng đồng và gìn giữ vẻ đẹp của những dòng sông quê hương. Đồng thời, thực hiện có hiệu quả mục tiêu phát triển văn hóa xã hội đồng bộ với tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường.

Bài, ảnh: Nguyễn Chinh – Đài truyền thanh huyện