“Bơi chải” là môn thể thao truyền thống đã có từ lâu đời và được duy trì cùng với các phong trào và lễ hội của xã Quang Thiện nói riêng và của huyện Kim Sơn nói chung. Để đi vào hoạt động có tổ chức hơn, quy mô hơn, khơi dậy phong trào tốt hơn, Câu lạc bộ ( CLB) Bơi chải xã Quang Thiện được thành lập, góp phần lưu giữ và phát triển nét đẹp của môn thể thao truyền thống.

Bơi chải bắt nguồn từ hình thức luyện quân thủy của cha ông ta. Từ cuộc thi tài sức dẻo dai bền bỉ, tinh thần đoàn kết của thủy quân, lan rộng ra dân gian, đã trở thành cuộc đua tài giữa các giáp, các làng trong dịp hội làng, gắn với lễ thức cầu mùa màng tươi tốt của các địa phương sinh sống dọc theo các con sông hoặc vùng biển.

Lịch sử vùng đất Kim Sơn vốn là vũng bãi bồi với hệ thống sông ngòi dọc ngang, trong suốt một thời kỳ dài, thuyền bè chính là phương tiện giao thông quan trọng gắn bó với người dân. Từ thực tế sinh hoạt ấy, con thuyền đã đi vào hoạt động lễ hội của người dân và Hội thi bơi chải ở Kim Sơn cũng ra đời từ ấy. Ngày nay, việc thi đấu môn bơi chải thường được tổ chức vào dịp Quốc khánh 2/9 và kỷ niệm ngày sinh của Dinh Điền sứ Nguyễn Công Trứ. Qua đó đã khơi dậy tinh thần tôn kính tổ tiên, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, tạo nên ý thức về tình cảm, cộng đồng, sức mạnh đối với môn thể thao truyền thống của dân tộc, là dịp để nhân dân nêu cao tinh thần thượng võ dân tộc, tái hiện lại lịch sử hào hùng, oanh liệt của cha ông ta hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước.

Với mong muốn duy trì, phát triển nét đẹp truyền thống từ ngàn xưa để lại cũng như phát huy tinh thần đoàn kết của nhân dân nơi đây, CLB Bơi chải xã Quang Thiện được thành lập vào tháng 8/2023 với 24 thành viên. Mỗi lần tham gia thi đấu, CLB bơi chải của xã sẽ chọn ra 10 tay chèo, một người lái và một người gõ mõ chỉ huy bắt nhịp cho thuyền đua. Trao đổi với ông Vũ Văn Thảo, Chủ nhiệm CLB Bơi chải xã Quang Thiện cho biết: “Đội bơi chải được thành lập đã thu hút những thanh niên có sức khỏe, thể lực tốt từ 21-35 tuổi, tập trung chủ yếu ở địa bàn xóm 13,14 và xóm 15 xã Quang Thiện. Mỗi lần có giải đấu, anh em tập trung lại với nhau để tập luyện liên tục trước ngày đấu khoảng 1 tháng, qua luyện tập tìm ra những thành viên có sức khỏe, kỹ thuật tốt, có tinh thần thượng võ rồi thành lập nên đội thi mang tính đoàn kết, đồng đội cao”.

CLB bơi chải xã Quang Thiện ra mắt nhân dịp kỷ niệm 165 năm ngày mất của Dinh Điền sứ Nguyễn Công Trứ (1858-2023).

Bơi chải là một trong số ít bộ môn thể thao tập thể, đòi hỏi sự phối hợp cao độ của các thành viên. Mỗi thành viên phải là một mắt xích, tạo nên sức mạnh chung, đã ngồi trên thuyền là không ai được sơ suất, hoặc mắc lỗi. Bởi vậy, đây còn là môn thể thao của tinh thần đoàn kết, hiểu ý đồng đội và sự tập trung cao độ. Để có được tinh thần đoàn kết, gắn bó, ngoài lúc luyện tập, các thành viên trong CLB bơi chải còn là những người bạn tâm giao, có thể chia sẻ với nhau những niềm vui nỗi buồn, từ đó gắn kết với nhau thành một khối vững chắc, đồng lòng. Trong CLB bơi chải xã Quang Thiện có những gia đình có cả cha con, anh em cùng là thành viên. Những tay chèo cao tuổi, không tham gia thi đấu được nữa thì trở thành huấn luyện viên, truyền dạy kinh nghiệm cho lớp trẻ. Nguồn kinh phí để duy trì hoạt động của CLB hiện nay do xã tài trợ một phần, còn lại phần lớn do thành viên tự đóng góp. Các tay chèo của CLB đều là những “ tay thiện nghệ” với nghề sông nước, nên thường chiếm ưu thế ở các mùa hội, nhiều lần đạt giải nhất nhì trong các Hội thi.

Bơi chải là môn thể thao truyền thống vốn ra đời từ trong lao động của người dân, vừa mang nét khỏe khoắn, khoáng đạt của nghề mưu sinh sông nước, lại vừa thể hiện sự khéo léo, bền bỉ, tính đoàn kết của lao động nông nghiệp thuở sơ khai. Những hội bơi chải, những giải thi đấu bơi chải với người dân Kim Sơn không chỉ là dịp để mọi người được hòa mình vào không khí sôi động của một môn thể thao mang tính tập thể cao mà sâu sa hơn đó là sự trở về từ trong tiềm thức của cả một cộng đồng người. Những người dân Kim Sơn hôm nay chính là những con cháu của lớp lưu dân xưa, theo chân Dinh điền sứ Nguyễn Công Trứ từ khắp nơi tụ về, mang theo khát vọng đổi đời ấm no ở một vùng đất mở 195 năm. Sự trân trọng với môn bơi chải chính là thái độ ứng xử với quá khứ, với những di sản mà cha ông chúng ta đã trao truyền lại.

Ông Phạm Xuân Phúc, Phó chủ tịch UBND xã Quang Thiện cho biết: “Phát huy những thế mạnh mà CLB bơi chải xã Quang Thiện đang có, trong thời gian tới, địa phương sẽ tiếp tục kêu gọi các mạnh thường quân đầu tư, hỗ trợ CLB đóng thuyền để duy trì tập luyện thường xuyên cũng như có kinh phí ổn định hỗ trợ các thành viên, đồng thời tuyên truyền, động viên những người có khả năng tham gia vào CLB để nét đẹp truyền thống – môn thể thao bơi chải không bị mai một mà ngày càng phát triển hơn”.

Môn thể thao truyền thống  bơi chải luôn nhận được sự cổ vũ nhiệt tình của người dân.

Tiếng trống rộn ràng, tiếng hò reo cổ vũ, người xem chật cứng 2 bên bờ sông Ân… là những hình ảnh in đậm trong tiềm thức của người dân Kim Sơn khi nói về bơi chải. Từ những giải thi đấu bơi chải được tổ chức thường xuyên, nhiều lớp người trẻ của huyện nhà đã yêu thích bộ môn này, mong muốn một ngày được tham gia để cống hiến và gìn giữ môn thể thao truyền thống của quê hương.

Bảo tồn và phát huy, giữ gìn và phát triển môn bơi chải là một vấn đề có ý nghĩa quan trọng trong chủ trương phát triển văn hóa của huyện Kim Sơn, huyện luôn khuyến khích những sáng tạo mới dựa trên truyền thống để gắn lễ hội với nhịp sống văn hoá của thời đại. Việc có những CLB bơi chải như CLB Bơi chải xã Quang Thiện ngoài việc giúp nhân dân nêu cao tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, tăng cường rèn luyện thể chất và lòng dũng cảm  còn là nơi để gửi gắm những khát vọng vươn cao, mong muốn huyện nhà ngày càng phát triển đi lên, xứng đáng với tên gọi “Núi Vàng”.

                                                Diệu Hoa