Từ ngày 1/8, tất cả các tuyến cao tốc trên toàn quốc đã triển khai dịch vụ thu phí tự động không dừng (ETC- Electronic Toll Collection). Việc đưa hệ thống ETC vào sử dụng sẽ giúp tiết kiệm cho xã hội hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm cũng như mang lại nhiều lợi ích cho người dân, doanh nghiệp và cả cơ quan quản lý Nhà nước.

Trong bối cảnh số dự án công trình giao thông và số lượng phương tiện tăng nhanh, hình thức thu phí thủ công đã bộc lộ nhiều hạn chế như: Thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông, có những trạm có tình trạng ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự; hạn chế trong việc kiểm soát doanh thu, tăng chi phí xã hội, chưa thuận tiện cho người tham gia giao thông khi qua trạm thu phí, chưa hiện đại hóa được hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông... Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT nghiên cứu, triển khai dự án hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông, trong đó có hệ thống thu phí điện tử không dừng.

Lưu thông trên các tuyến cao tốc (thu phí tự động trên toàn quốc) các phương tiện sẽ phải thực hiện việc gắn thẻ đầu cuối hay dán thẻ thu phí tự động ETC

Thu phí tự động không dừng là cách thức thu phí tự động, góp phần giúp xe ô tô không phải dừng, chờ khi đi qua trạm thu phí. Để sử dụng, các xe ô tô sẽ được dán thẻ E-tag chứa một mã số mang thông tin về xe và chủ phương tiện. Khi xe qua trạm thu phí, đầu đọc số tại trạm sẽ đọc mã số và truyền về hệ thống máy tính. Hệ thống tự động đối chiếu các thông tin xe và tài khoản của chủ phương tiện. Nếu thông tin đúng và tài khoản có đủ tiền thì chương trình Visual Basic sẽ tự động trừ tiền qua trạm của xe. Hình thức thu phí này có nhiều ưu điểm và lợi thế, khắc phục hoàn toàn các bất cập của hình thức thu phí thủ công như: Góp phần hiện đại hoá hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông, thuận tiện cho chủ phương tiện, giảm ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, tiết kiệm chi phí xã hội, tăng cường tính công khai, minh bạch trong thu phí BOT, tạo niềm tin cho người sử dụng dịch vụ…Đây cũng là một trong những việc thúc đẩy nhanh hơn quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp và người dân.

Theo quy định, từ ngày 1/8 tất cả các tuyến đường cao tốc trên toàn quốc gồm Pháp Vân - Cầu Giẽ- Ninh Bình, Hạ Long - Vân Đồn, Bắc Giang - Lạng Sơn, Liên Khương - Prenn, TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, Nội Bài - Lào Cai và Đà Nẵng - Quảng Ngãi thực hiện thu phí điện tử không dừng hoàn toàn.

Hiện trên thị trường có hai đơn vị cung cấp dịch vụ thu phí không dừng là VETC (Công ty TNHH thu phí tự động VETC) và VDTC (công ty thành viên của Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel). Hai đơn vị này sẽ quản lý các trạm thu phí không dừng và phát hành thẻ để dán trên ôtô. 

Khi đi đăng ký làm thẻ thu phí không dừng, đối với chủ phương tiện là cán nhân cần mang theo những giấy tờ gồm: CMT/CCCD; giấy phép lái xe; giấy đăng ký xe; Giấy đăng kiểm xe; Giấy đề nghị mở tài khoản. Chủ phương tiện là doanh nghiệp: Mang theo giấy đăng ký kinh doanh (bản gốc hoặc bản sao chứng thực); đăng ký xe, đăng kiểm xe; giấy đề nghị mở tài khoản. Chủ phương tiện là tổ chức hoặc các cơ quan, đơn vị hành chính sự nghiệp, giấy tờ chuẩn bị gồm: Công văn đề nghị mở tài khoản (có dấu đỏ); giấy đề nghị mở tài khoản; Đăng ký xe, đăng kiểm xe.

Ngoài việc dán thẻ ETC, các tài xế còn phải nộp tiền vào tài khoản thu phí (theo khoản 1 Điều 11 Quyết định 19/2020/QĐ-TTg) tại các điểm cung cấp dịch vụ dán thẻ ETC; chuyển khoản ngân hàng; nộp tiền vào ứng dụng hoặc trên website; thanh toán qua app Momo, Viettelpay,….để đảm bảo đủ để trả phí khi qua làn ETC.

Trên địa bàn huyện Kim Sơn, Trung tâm Viettel Kim Sơn là đơn vị duy nhất thực hiện dán thẻ thu phí không dừng. Thời gian qua, để đảm bảo tiến độ dán thẻ cho khách hàng, Trung tâm đã sắp xếp đội ngũ nhân sự trực và thực hiện đăng ký tài khoản ban đầu cho khách hàng, đồng thời kịp thời xử lý các lỗi kỹ thuật phát sinh. Theo thống kê trên địa bàn huyện hiện có khoảng hơn 500 ô tô đăng ký và dán thẻ thu phí không dừng. Hiện vẫn còn nhiều phương tiện chưa được dán thẻ thu phí không dừng, các chủ phương tiện chần chừ thực hiện do còn tư tưởng không mấy khi lưu thông trên đường cao tốc và việc thực hiện dán thẻ sau ngày 05/8/2022 sẽ thu phí 120.000 đồng nên nhiều chủ phương tiện không “mặn mà”.

Thực hiện thu phí không dừng không chỉ đem lại lợi ích cho nhân dân, doanh nghiệp mà còn giúp Nhà nước xây dựng cơ sở dữ liệu Quốc gia về giao thông, phát triển hệ thống hạ tầng giao thông Quốc gia và dễ dàng hơn trong quản lý chi phí, hoạt động của các trạm BOT. Bên cạnh đó, mốc thời điểm từ ngày 01/8/2022, muốn lưu thông trên các tuyến cao tốc (thu phí tự động trên toàn quốc), các phương tiện sẽ phải thực hiện việc gắn thẻ đầu cuối hay dán thẻ thu phí tự động ETC, nếu vi phạm quy định này sẽ bị phạt tiền và tước quyền sử dụng giấy phép lái xe.

Cụ thể, tại điểm c khoản 4 Điều 5 Nghị định 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi bởi điểm b khoản 3, điểm d khoản 34 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP) quy định mức xử phạt với một số lỗi khi đi qua trạm thu phí ETC như sau:

Điều khiển xe không đủ điều kiện để thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng đi vào làn đường dành riêng thu phí theo hình thức điện tử tự động không dừng tại các trạm thu phí, bao gồm: Xe không gắn thẻ đầu cuối; Xe gắn thẻ đầu cuối mà số tiền trong tài khoản thu phí không đủ để chi trả khi qua làn thu phí điện tử tự động không dừng. Nếu có các hành vi trên thì người điều khiển phương tiện giao thông sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng. Ngoài ra, người điều khiển phương tiện giao thông còn có thể bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 tháng đến 03 tháng.

Minh Hằng